Bà Nguyễn Phương Hằng, người đang thi hành án tù về tội ‘Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân’, đã được giảm ba tháng tù trong phiên phúc thẩm xét kháng cáo của một số đồng phạm liên quan, hôm 4 tháng 4 vừa qua.
Có liên quan đến nhiều thứ…
Bà Hằng không kháng cáo bản án sơ thẩm và có mặt tại phiên phúc thẩm với tư cách là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan. Một luật sư ẩn danh nói với RFA quan điểm của ông:
“Những vụ án liên quan đến chính trị thì không kháng cáo là họ không xét, chứ nói gì đến giảm án. Tôi chưa từng thấy vụ án liên quan chính trị nào được giảm án mà luôn ‘y án sơ thẩm’ trong phiên phúc thẩm. Nhưng các vụ án kinh tế nhỏ thì có những trường hợp không kháng cáo vẫn được giảm án. Lý do vì muốn giảm cho người đầu vụ vì lý do gì đó liên quan đến tòa thì phải giảm cho người cuối vụ, dù người này không xin giảm án. Người cuối vụ không thể chịu án cao hơn người đầu vụ.
Ví dụ người đầu vụ bị tuyên bốn năm, người cuối vụ bị tuyên ba năm. Bây giờ muốn giảm cho người đầu vụ xuống ba năm vì họ có lo lót gì đó cho tòa, thì phải giảm người cuối vụ xuống dưới ba năm. Nhưng những chi tiết đó họ phải giấu đi chứ đâu có tiết lộ ra được.
Riêng bà Hằng là trường hợp đặc biệt vì bà này vừa là đầu vụ vừa không kháng cáo, nhưng bà Hằng có xin tòa giảm án ngay tại tòa. Việc này có liên quan đến nhiều thứ khác, trong đó có chính trị nữa chứ không tự nhiên mà được giảm đâu”.
Luật sư Nguyễn Văn Miếng cho rằng, hầu hết các bản án đều được định trước, phiên tòa chỉ là thủ tục hợp thức hóa bản án, bên cạnh chuyện chạy án, và chính đó là “lỗ hổng trong ngành tư pháp ở Việt Nam”.
Có thể thấy điều đó qua nội dung các bản án gần đây mà truyền thông loan, như hồi tháng 2 vừa qua, cựu giám đốc Công an Hải Phòng Đỗ Hữu Ca bị truy tố do “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” số tiền 35 tỷ đồng từ một doanh nghiệp nhờ chạy án. Hồi tháng 9 năm 2023, Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM đã khởi tố bị can, ra lệnh bắt bị can để tạm giam đối với ông Nguyễn Văn Chung về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” vì đã nhận 100.000 USD để chạy án cho ông Đặng Việt Hà, Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam.
Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao Trương Hòa Bình từng thừa nhận “thực tế có một số không ít cán bộ công chức tòa án bị truy cứu trách nhiệm hình sự vì tiêu cực, nhận tiền của đương sự.”
“Áp giải” ra tòa để giảm án?
Bà Nguyễn Phương Hằng tại cơ quan công an tháng 4 năm 2022
Bà Hằng đã chấp nhận bản án ba năm tù tòa tuyên tại phiên sơ thẩm, nhưng bà vẫn bị triệu tập đến phiên tòa phúc thẩm xem xét kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt của ông Đặng Anh Quân, cựu giảng viên Trường đại học Luật TP HCM, bà Nguyễn Thị Mai Nhi, ông Huỳnh Công Tân và bà Lê Thị Thu Hà, là những nhân viên Công ty Cổ phần Đại Nam.
Tại phiên phúc thẩm, bà Hằng được truyền thông loan, nói: “Xin tòa giảm án dù một tháng, một ngày cũng cảm thấy hạnh phúc. Đó là những gì tôi thực sự, thực tâm xin tòa. Hãy cho tôi một chút danh dự, một chút lòng tự trọng…”
Theo Hội đồng xét xử, tuy bà Hằng không kháng cáo nhưng đã thể hiện ăn năn, hối cải về hành vi của mình, đã nộp toàn bộ số tiền bồi thường nên tòa giảm án cho bà. Tại phiên sơ thẩm vào tháng 9 năm ngoái, các ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng, Vy Oanh, vợ chồng Thủy Tiên, nghệ sĩ Hoài Linh… đều không yêu cầu bà Hằng phải bồi thường tiền, mà chỉ cần bà Hằng xin lỗi công khai.
Nói về phiên phúc thẩm vừa qua, nhà báo, nhà quan sát Nguyễn Ngọc Già nêu một số chi tiết mà ông cho là lạ:
“Thứ nhất là không có bị hại vì tất cả những người tố cáo bà Hằng chỉ xuất hiện trước tòa với tư cách người có quyền và nghĩa vụ liên quan mà thôi. Thứ hai, theo như nội dung của Điều 331 thì không có đền bù bằng tiền, mà bà Hằng phải đền bù bằng tiền. Không có bị hại làm sao đền bù? Thứ ba, chưa bao giờ có phiên tòa nào liên quan đến Điều 331 được giảm án hết.
Theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự hiện nay, tòa có quyền giảm án cho bà Hằng, nhưng không có quy định nào buộc phải áp giải bà Hằng ra tòa trong tư cách một người không kháng cáo. Giảm án là tốt, nhưng không buộc phải xuất hiện. Việc bà Hằng xuất hiện trước phiên tòa làm tôi cũng thấy lạ vì chính bà Hằng xin giảm án trước tòa dù chỉ một ngày dù trước đó bà Hằng chấp nhận bản án này, không hề kháng cáo. Đây là một điểm lạ, bà Hằng như được mớm lời. Tôi nghĩ có điều gì đó phía sau”.
Cũng theo nhận định của nhà báo Nguyễn Ngọc Già, sau vụ án bà Hằng, những “tấm lòng từ tâm của giới nghệ sĩ bay mất hết”, đặc biệt là những nghệ sĩ nổi tiếng có liên quan đến bà Nguyễn Phương Hằng. Trong khi hiện nay kinh tế rất khó khăn, người nghèo ngày càng nhiều hơn. Qua đó, ông Già cho đây là một thất bại trong việc kêu gọi người dân làm từ thiện như bấy lâu nay; nó vỡ ra vấn đề đạo đức mà nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam nên coi lại từ phía các nghệ sĩ, trong khi họ đã được minh oan.
Cục Cảnh sát hình sự (C02 – Bộ Công an) đầu năm 2022 từng có văn bản khẳng định các nghệ sĩ Thủy Tiên, Đàm Vĩnh Hưng, Trấn Thành không có hành vi gian dối trong quyên góp tiền từ thiện, khi C02 nhận được tin báo, tố giác tội phạm qua phương tiện thông tin truyền thông, là các nghệ sĩ này đứng ra huy động tiền từ thiện để cứu trợ đồng bào miền Trung bị ảnh hưởng đợt lũ lụt năm 2020.
Tin từ RFA Read More
