Chính Phủ CSVN vừa có một động thái gây chấn động, đứng tên trình dự thảo luật an ninh mạng sửa đổi, trong khi người trực tiếp giải trình, định hướng và áp đặt lập luận là người của Bộ Công An. Sự việc phơi bày nghịch lý: cơ quan hành pháp cao nhất nước trở thành nơi hợp thức hóa ý chí của một bộ. Vậy ai đang thực sự cầm lái chính trị Việt Nam? Chính Phủ hay Bộ Công An?
Ngày 23 Tháng Chín, 2025, Chính Phủ CSVN trình ủy ban Thường Vụ Quốc Hội dư thảo luật an ninh mạng sửa đổi, đáng chú ý là quy định buộc các doanh nghiệp viễn thông cung cấp địa chỉ IP của người dùng cho lực lượng an ninh mạng. Tại cuộc họp, Thứ Trưởng Bộ Công An Nguyễn Văn Long cho rằng, quy định này nhằm “bảo đảm an ninh mạng” và nâng cao hiệu quả quản lý.
Địa chỉ IP được ví như “địa chỉ cư trú” trên không gian mạng, cho phép xác định thiết bị, thời gian, địa điểm kết nối. Để nắm được quyền tiếp cận dữ liệu người dùng, Bộ Công An viện dẫn lý do hiện nay việc tra cứu IP tại Việt Nam còn nhiều hạn chế, phụ thuộc vào sự hợp tác của nhà mạng, dễ gây lộ thông tin nghiệp vụ.
Ngoài ra, dự thảo luật cũng bổ sung khái niệm “an ninh dữ liệu,” coi dữ liệu là hạt nhân của chuyển đổi số. Ngoài bảo vệ dữ liệu cá nhân, luật sẽ mở rộng sang dữ liệu tổ chức, hạ tầng và hệ thống công nghệ. Chính Phủ CSVN lo ngại nếu để lộ lọt dữ liệu, hậu quả có thể ảnh hưởng trực tiếp tới an ninh quốc gia và trật tự xã hội.
Như vậy, dự thảo luật đã mở rộng quyền lực giám sát và sức mạnh của Bộ Công An trên không gian mạng rất đáng kể. Đồng thời, trên danh nghĩa Chính Phủ CSVN trình dự thảo luật an ninh mạng, nhưng bên đứng ra giải trình, định hướng và đề xuất chi tiết là Bộ Công An. Đây là điểm khiến giới quan sát tình hình chính sự thấy rằng, Chính Phủ CSVN chỉ đóng vai trò hợp thức hóa, thực thi lệnh từ Bộ Công An chứ không còn vai trò của cơ quan điều điều hành hành pháp. Coi như Thứ Trưởng Long đại diện ngành công an vừa là người soạn luật, vừa là người được hưởng quyền lực từ luật đó.
Về mặt pháp lý, Chính Phủ là cơ quan cân bằng lợi ích giữa quản lý nhà nước, bảo vệ an ninh và bảo đảm quyền công dân, là cơ quan hành pháp cao nhất, quản lý toàn bộ các bộ ngành, chịu trách nhiệm trước Quốc Hội và nhân dân, là cơ quan quản lý các bộ trong đó có Bộ Công An, Bộ Tư Pháp. Nhưng trong thực tế, khi dự luật liên quan trực tiếp đến hoạt động nghiệp vụ của công an, tiếng nói được chú trọng và quyết định thuộc về phía Bộ Công An, Chính Phủ CSVN hầu như mờ nhạt. Thậm chí, Chính Phủ đang bị cơ quan cơ quan công an quản lý, điều khiển trong nhiều lĩnh vực.
Bộ Công An hay Bộ Quốc Phòng đều có vị thế chính trị trong Đảng ngang bằng các Bộ còn lại trực thuộc Chính Phủ. Tuy nhiên, bộ trưởng Bộ Công An thường là ủy viên Bộ Chính Trị, nắm trong tay hệ thống công cụ bạo lực và giám sát. Trong khi nhiều bộ trưởng khác chỉ là ủy viên Trung Ương Đảng. Chính Phủ, kể cả thủ tướng vẫn chịu sự giám sát của Bộ Chính Trị. Nếu bộ trưởng Bộ Công An có vai trò, ảnh hưởng lớn ở Bộ Chính Trị thì có thể ra chỉ đạo mà Chính Phủ phải thực thi.
Trường hợp điển hình là ông Tô Lâm, từ bộ trưởng Bộ Công An tiến thẳng lên chủ tịch nước, rồi giờ là tổng bí thư, trong nhiều năm qua có tiếng nói cực mạnh trong Bộ Chính Trị, khiến Chính Phủ và các bộ, ngành khác không thể không “theo” các yêu cầu. Đỉnh điểm, ngay cả thời điểm ông cùng bộ sậu ăn món bò dát vòng tại London giữa lúc người dân khỏ sở vì đại dịch COVID-19, khiến dư luận phẫn nộ nhưng Chính Phủ và Bộ Chính Trị CSVN cũng mặc nhiên làm ngơ.
Bộ Công An nằm trong tay ông Tô Lâm trở thành bộ có siêu quyền lực, từ quan chức, doanh nghiệp cho đến báo chí-truyền thông đều nằm dưới sự giám sát. Điều này khiến Chính Phủ, vốn chỉ điều hành kinh tế – xã hội, phải “né” công an, thậm chí có lúc buộc phải làm theo để tránh xung đột.
Dự thảo luật an ninh mạng 2025 nêu ở trên, Bộ Công An đặt mệnh lệnh chính trị, Chính Phủ chỉ còn việc trình Quốc Hội để biến nó thành văn bản pháp lý hợp thức hóa.
Khi nhà mạng bị Chính Phủ buộc phải định danh và cung cấp địa chỉ IP của người dùng cho cơ quan công an, thì quyền riêng tư cá nhân sẽ bị đặt dưới sự giám sát tuyệt đối, theo dõi toàn diện và toàn công dân internet tại Việt Nam trở thành nạn nhân của tình trạng vượt quyền, lạm quyền của bộ máy an ninh. Cả phiên họp, từ Chính Phủ cho đến Quốc Hội chỉ xoay quanh lợi ích chính trị, lợi ích của công an, còn lợi ích của người dân- đối tượng bị tác động trực tiếp lại bị bỏ ngoài lề.
Nguy hiểm hơn, nếu đề xuất này được thông qua, Chính Phủ CSVN gần như mất vai trò, Quốc Hội bị chi phối bởi Đảng và Việt Nam chưa có cơ chế giám sát độc lập, thì khi có xung đột xảy ra liên quan không gian mạng, không cơ quan nào có thể phản kháng lại Bộ Công An.
Một số chuyên gia công nghệ thông tin đã chia sẻ vụ việc lên các trang mạng xã hội, đề xuất dự thảo luật của Chính Phủ CSVN là coppy mô hình “tường lửa vạn lý” kiểm soát Internet của nhà cầm quyền CS Trung Quốc, nó không chỉ phục vụ bảo mật quốc gia, mà còn được dùng như công cụ chính trị nhằm theo dõi, kiểm duyệt, và định hình dư luận. Người dân Trung Quốc bị buộc phải sử dụng nền tảng trong nước, mọi hoạt động trên mạng đều gắn với định danh thật.
Một khi đề xuất dự thảo luật được thông qua, “Internet Việt Nam” sẽ không còn là không gian tự do mà trở thành một phiên bản thu nhỏ của mô hình kiểm soát Trung Quốc, với tất cả hệ lụy kèm theo: từ triệt tiêu tiếng nói phản biện cho tới kìm hãm đổi mới công nghệ.
Qua đó cho thấy, Chính Phủ CSVN ngày càng trở thành con rối trong tay Bộ Công An, an ninh mạng không chỉ để bảo vệ quốc gia mà giờ đây, sẽ bị lạm dụng để kiểm soát chính trị, bóp nghẹt tự do ngôn luận và triệt tiêu mọi phản biện xã hội.
Theo trang thông tin Reuters, để xuất kiểm duyệt an ninh này có thể làm chậm các dự án đầu tư quốc tế vào Việt Nam, tạo bất ổn pháp lý khi các nhà đầu tư lo ngại đối diện rủi ro địa chính trị, chi phí tuân thủ cao và làm giảm sức hấp dẫn đầu tư FDI, đặc biệt với dự án viễn thông, năng lượng, hoặc khi các đối tác là công ty công nghệ toàn cầu (SpaceX, Amazon,…) Kinh tế Việt Nam, dựa nhiều vào chuỗi cung ứng toàn cầu, sẽ chịu tổn thất nếu niềm tin pháp lý bị suy yếu.
Khi Bộ Công An nắm quyền lực hành pháp, người đứng đầu cơ quan này bước lên ghế tổng bí thư, chính trị Việt Nam đang chứng kiến một trục quyền lực tối thượng. Hệ quả xã hội là báo chí Việt Nam vốn đã bị kiểm soát chặt, giờ sẽ còn tự kiểm duyệt hơn nữa khi biết mọi truy cập, trao đổi, nguồn tin đều có thể bị truy ngược qua địa chỉ IP.
Các blogger, nhà báo độc lập, hay thậm chí những người dân bình thường bày tỏ ý kiến trên mạng xã hội đều phải sống trong nỗi lo bị theo dõi và khởi tố. Doanh nghiệp công nghệ trong nước cũng bị ảnh hưởng: thay vì khuyến khích sáng tạo, môi trường số sẽ biến thành không gian bịt miệng và ràng buộc pháp lý, khiến những ý tưởng đột phá khó có thể phát triển trong kỷ nguyên vươn mình.
Một xã hội bị giám sát toàn diện sẽ không chỉ mất tự do, mà còn đánh mất cả sức sáng tạo và năng lực cạnh tranh. Với đà này, người dân hoặc bất kỳ đoàn thể nào kỳ vọng vào cải cách dân chủ, tự do ngôn luận, hay bảo đảm nhân quyền được thực thi nghiêm tục tại Việt Nam trở nên cực kỳ mong manh.
The post Chính Phủ đang dần trở thành con rối của Bộ Công An appeared first on Saigon Nhỏ.
