Thay dầu định kỳ là một trong những hình thức bảo dưỡng quan trọng nhất đối với bất kỳ xe nào sử dụng động cơ đốt trong.
Dầu động cơ thực hiện một số chức năng quan trọng: bôi trơn các bộ phận chuyển động để ngăn ngừa ma sát và mài mòn – làm mát động cơ bằng cách dẫn nhiệt ra khỏi các vùng nóng – và làm sạch động cơ bằng cách loại bỏ bụi bẩn, cặn bẩn và các chất gây ô nhiễm. Việc không thay dầu sẽ dẫn đến hư hỏng nghiêm trọng cho động cơ, trong khi việc thay dầu không cần thiết lại gây lãng phí cả tiền bạc và tài nguyên. Tin tốt là công nghệ xe hơi hiện đại giúp việc xác định chu kỳ thay dầu phù hợp trở nên dễ dàng và kéo dài đáng kể thời gian giữa các lần bảo dưỡng.
Vượt qua quy tắc 3,000 miles
Trong nhiều thập kỷ, lời khuyên tiêu chuẩn là thay dầu sau mỗi 3,000 miles hoặc ba tháng. Hướng dẫn này hiện phần lớn lỗi thời đối với hầu hết các loại xe hiện đại và chất bôi trơn tiên tiến. Các loại dầu thông thường ngày nay, đặc biệt như dầu tổng hợp, hoạt động hiệu quả trong thời gian dài hơn nhiều.
Nhìn chung, hầu hết các loại xe hiện nay khuyến nghị chu kỳ thay dầu từ 5,000 đến 7,500 miles. Trên thực tế, nhiều nhà sản xuất khuyến khích dùng hoặc yêu cầu dầu tổng hợp hoàn toàn cho phép chu kỳ thay dầu từ 10,000 đến 15,000 miles. Ví dụ, một số động cơ của các thương hiệu như Ford, Volkswagen, Porsche và Toyota được thiết kế cho chu kỳ thay dầu 10,000 miles, và một số động cơ BMW có khả năng lên đến 15,000 miles.
Công nghệ xác định nhu cầu bảo dưỡng như thế nào?
Thay vì chỉ dựa vào đồng hồ đo quãng đường, nhiều xe mới được trang bị hệ thống giám sát tuổi thọ dầu (Oil-Life Monitoring – OLM), theo ghi nhận của
Hiệp Hội Xe Hơi Hoa Kỳ (American Automobile Association – AAA). Các hệ thống thông minh, được vi tính hóa này không chỉ theo dõi quãng đường mà còn chủ động theo dõi các thông số khác nhau của động cơ và vận hành, chẳng hạn như nhiệt độ động cơ, số vòng quay mỗi phút (Revolutions per minute – RPM) và điều kiện lái xe (như khởi động nguội và thời gian chạy không tải).
Khi hệ thống xác định hiệu quả của dầu giảm đến một mức độ nhất định, một cảnh báo – biểu tượng giống như một can dầu – sẽ sáng lên trên bảng điều khiển. Đèn này là tín hiệu xác định để bạn đặt lịch hẹn bảo dưỡng. Sau khi thay dầu và lọc, hệ thống OLM cần được thiết lập lại, một quy trình đơn giản mà thợ máy sẽ thực hiện, hoặc bạn có thể tự làm bằng cách tham khảo sổ tay hướng dẫn sử dụng của xe.
Tác động quan trọng của điều kiện lái xe và loại dầu
Mặc dù hệ thống OLM và hướng dẫn về quãng đường đi được là một điểm khởi đầu tuyệt vời, nhưng tốc độ dầu bị suy giảm chịu ảnh hưởng rất lớn bởi hai yếu tố chính: thói quen lái xe của bạn và loại dầu bạn sử dụng.
Khuyến nghị của nhà sản xuất thường dựa trên lái xe “bình thường” – lái xe liên tục trên đường cao tốc trong điều kiện vừa phải. Một tỷ lệ lớn người lái xe hoạt động trong điều kiện “bảo dưỡng khắc nghiệt,” khiến dầu bị hỏng nhanh hơn nhiều.
Các điều kiện khắc nghiệt như:
Thường xuyên di chuyển trong phạm vi ngắn (dưới năm miles), đặc biệt khi thời tiết lạnh, khi động cơ không đủ nóng để đốt cháy hơi ẩm và các tạp chất trong nhiên liệu.
Lái xe dừng đỗ liên tục trong điều kiện giao thông đông đúc hoặc chạy không tải kéo dài.
Kéo nhà di động hoặc chở hàng nặng, gây áp lực lên động cơ và làm tăng nhiệt độ.
Lái xe trong điều kiện nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh hay môi trường rất bụi/bẩn.
Nếu việc lái xe của bạn thuộc trường hợp này, hệ thống giám sát tuổi thọ dầu sẽ tự động điều chỉnh chu kỳ thay dầu được khuyến nghị. Tuy nhiên, bạn nên tham khảo sổ tay hướng dẫn sử dụng để biết lịch trình “bảo dưỡng khắc nghiệt” cụ thể, thường sẽ khuyến nghị thay dầu ở khoảng thời gian ngắn hơn, thường từ 5,000 đến 7,500 miles, bất kể loại dầu nào.
Lựa chọn dầu động cơ
Loại dầu bạn sử dụng quyết định đáng kể đến tuổi thọ và hiệu suất của dầu:
Dầu thông thường: Loại dầu cơ bản nhất, được tinh chế từ dầu thô. Loại dầu này thường bị hỏng nhanh chóng và phù hợp với những xe cũ hoặc những ít sử dụng. Chu kỳ thay dầu thường ngắn hơn, đôi khi vẫn trong khoảng 3,000 đến 5,000 miles.
Dầu pha trộn tổng hợp: Sự kết hợp giữa dầu gốc thông thường và tổng hợp, mang lại hiệu suất và giá cả ở mức trung bình. Chu kỳ thay dầu điển hình là khoảng 7,500 miles.
Dầu tổng hợp hoàn toàn: Được thiết kế hóa học để tạo ra các phân tử đồng nhất và ít tạp chất. Dầu mang lại khả năng bôi trơn vượt trội, chống phân hủy nhiệt tốt và hiệu suất tối đa ở nhiệt độ khắc nghiệt – lý do tại sao nhiều xe hiện đại có thể kéo dài chu kỳ thay dầu từ 10,000 đến 15,000 miles.
Quy tắc dựa trên thời gian dành cho người lái xe ít thường xuyên
Có một ngoại lệ quan trọng khi dựa vào số miles đi được hoặc đèn báo trên bảng điều khiển: lái xe không thường xuyên. Ngay cả khi động cơ không hoạt động, dầu động cơ vẫn bị lão hóa. Theo thời gian, gói phụ gia của dầu – như chất tẩy rửa và chất ức chế ăn mòn – có thể bị cạn kiệt, và các chất gây ô nhiễm như hơi ẩm vẫn tích tụ. Vì lý do này, hầu hết các nhà sản xuất xe hơi đều khuyến nghị khoảng thời gian thay dầu theo thời gian cho những xe đi ít: bạn nên thay dầu ít nhất một lần mỗi năm, ngay cả khi chưa thấy nhắc nhở bảo dưỡng.
Để động cơ hoạt động tốt và bền bỉ nhất, hãy luôn tham khảo sách hướng dẫn sử dụng xe và sử dụng đúng loại dầu cũng như độ nhớt do nhà sản xuất khuyến nghị. Bằng cách chú ý đến hệ thống OLM, hiểu rõ thói quen lái xe và lựa chọn dầu nhớt thông minh, bạn sẽ bảo đảm động cơ luôn ở trong tình trạng hoạt động tối ưu.
(Theo Mentalfloss)
The post Chu kỳ thay dầu cho xe hơi hiện đại appeared first on Saigon Nhỏ.
