“Quân Vương”, hầu như đây là tác phẩm gối đầu giường của nhiều chính trị gia trên thế giới suốt từ thế kỷ 16, thời điểm cuốn sách được xuất bản cho đến nay. Tác giả sách là Niccolo Machiavelli, người Ý Đại Lợi. Tên tác phẩm nguyên gốc Latin là De Principatibus, Ngoài tựa sách “Quân Vương”, tác phẩm còn từng được dịch Việt ngữ với tựa sách “Thuật Cai Trị” hoặc “Bàn về các vương quốc”.
Việc tham chiếu tác phẩm này khá thú vị, nhất là ngay sau sự kiện gần đây gây xôn xao tại chính trường Đông Nam Á, liên quan đến hành xử của ông Samdech Hun Sen, Chủ tịch Thượng viện Cambodia, về việc ông tự ý ghi âm và công khai cuộc điện đàm riêng tư, thân tình với nữ Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra, rồi sau đó phát tán công khai đã vấp phải làn sóng chỉ trích mạnh mẽ nhắm vào ông.
Sự việc này không chỉ gây ra một cuộc khủng hoảng chính trị sâu sắc tại Thái Lan, mà còn làm rạn nứt niềm tin ngoại giao giữa hai quốc gia láng giềng. Hành động này bị chính nữ Thủ tướng Thái Lan đánh giá là thiếu chuyên nghiệp chính trị. Không chỉ thế, công chúng còn chê trách Hun Sen, một chính trị gia lão luyện với nhiều tính từ tiêu cực khác như thấp hèn, nham hiểm…
Tuy vậy, vẫn có một số người đánh giá cao đối với hành xử của ông Hun Sen, vì họ cho rằng ông ấy đã hành xử phù hợp với tư cách của một chính trị gia, đặt lợi ích cá nhân và dân tộc lên trên tất cả. Theo họ, “mục đích biện minh cho phương tiện”.
Trong trường hợp này, đặt hành xử của ông Hun Sen dưới lăng kính tác phẩm “Quân Vương” để đánh giá trong tư cách như là một chính trị gia, cũng là một góc tham chiếu khá thú vị.
Phát tán công khai vụ điện đàm – Một hành động đầy tính toán
Ngày 18 Tháng Sáu 2025, một đoạn ghi âm dài 17 phút cuộc điện đàm riêng tư giữa Chủ tịch Thượng viện Cambodia Hun Sen và Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra đã lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội, sau khi một phiên bản ngắn hơn bị phát tán trước đó. Cuộc điện đàm này được cho là đã thảo luận về một tranh chấp biên giới Thái Lan – Cambodia đang xảy ra, trong đó một binh sĩ Cambodia đã thiệt mạng.
Chính Hun Sen đã công khai đăng tải toàn bộ đoạn ghi âm trên trang Facebook cá nhân của mình, biện minh rằng ông làm vậy “để tránh mọi hiểu lầm hoặc xuyên tạc trong các vấn đề chính thức”. Ông cũng thừa nhận đã chia sẻ đoạn ghi âm này với ít nhất 80 người khác trước đó. Các điểm gây tranh cãi chính trong đoạn ghi âm bao gồm việc bà Paetongtarn gọi Hun Sen là “chú” và những nhận xét chỉ trích của bà về một chỉ huy quân đội Thái Lan, người mà bà gọi là “đối lập”.
Vụ phát tán băng ghi âm cuộc điện đàm đã châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng chính trị đáng kể ở Thái Lan. Thủ tướng Paetongtarn đã phải ra mặt công khai xin lỗi về sự việc, bảo vệ những bình luận của mình như là một chiến thuật đàm phán nhằm mục đích hòa bình. Nhưng mặt khác, bà cũng phải thừa nhận rằng không còn có thể tin tưởng Hun Sen cho các cuộc nói chuyện riêng tư tương tự nữa.
Đối tác lớn nhất trong liên minh cầm quyền, đảng Bhumjaithai, đã rút khỏi chính phủ, viện dẫn đoạn ghi âm đã tác động tiêu cực đến chủ quyền, lãnh thổ, lợi ích và danh dự của quân đội Thái Lan. Các nhân vật đối lập kêu gọi Paetongtarn từ chức và giải tán quốc hội, trong khi các cuộc biểu tình của những người theo chủ nghĩa dân tộc nổ ra bên ngoài tòa nhà chính phủ Thái Lan. Thậm chí, những lo ngại về một cuộc đảo chính quân sự tiềm tàng cũng được nêu lên.
Về mặt ngoại giao, sự việc này “làm gia tăng căng thẳng” giữa hai quốc gia trong bối cảnh tranh chấp lãnh thổ đang diễn ra. Sự phản đối chính thức của Thái Lan đã nhấn mạnh sự đổ vỡ ngoại giao và sự phá vỡ niềm tin giữa các nước láng giềng.
Tham chiếu “Quân Vương” của tác giả Machiavelli, nơi hiệu quả và hành động quyết đoán được ưu tiên hơn đạo đức thông thường, hành động của Hun Sen, dù có vẻ “đồi bại”, nhưng đã thể hiện năng lực chính trị và khả năng thao túng tình hình để mang lại lợi thế cho cá nhân và đất nước của ông.
Kết quả của vụ phát tán cuộc điện đàm đã làm suy yếu vị thế của Thủ tướng Thái Lan một cách hiển nhiên, trực tiếp phục vụ lợi ích của cá nhân ông Hun Sen và đất nước Cambodia. Hành xử này không chỉ làm suy yếu một đối tác đàm phán và khẳng định sức mạnh cũng như quyết tâm của Hun Sen trước Thái Lan và quan trọng hơn, chứng minh sức mạnh cũng như sự quyết tâm của cá nhân ông Hun Sen trước các đối thủ chính trị trong chính trường Cambodia.
Điều này minh họa cho quan điểm “mục đích biện minh cho phương tiện”, trong đó, “mục đích” là một vị thế mạnh hơn của Cambodia trong tranh chấp biên giới và “phương tiện” là những hành động bất kể các vấn đề về phương diện đạo đức, nhưng lại có hiệu lực chính trị mạnh mẽ.
Sự kiện này cho thấy rằng trong một số bối cảnh địa chính trị nhất định, sự sẵn sàng của một nhà lãnh đạo vượt qua các chuẩn mực ngoại giao và niềm tin cá nhân có thể là một công cụ rất hiệu quả, dù gây tranh cãi, để thúc đẩy lợi ích quốc gia.
Điều này phù hợp với quan điểm được nêu trong “Quân Vương” về việc sử dụng sự xảo quyệt và lừa dối (hành vi “cáo già”) để làm suy yếu vị thế của đối thủ và khẳng định sự thống trị, nơi “sự thật” được tiết lộ một cách có chọn lọc để phục vụ mục tiêu chính trị.
Việc bà Paetongtarn sử dụng từ ngữ mang tính gia đình “chú” đối với Hun Sen, cùng với “tình bạn lâu năm” của gia đình Shinawatra với gia đình Hun Sen, cho thấy một nỗ lực nhằm tận dụng các mối quan hệ cá nhân để thúc đẩy thiện chí và tạo điều kiện cho việc giải quyết ngoại giao. Tuy nhiên, việc Hun Sen sau đó đã cố ý phát tán công khai cuộc trò chuyện “riêng tư và thân tình” này đã thể hiện sự coi thường hoàn toàn mối liên hệ cá nhân này và niềm tin mà nó ngụ ý.
Vô hình trung, hành động của Hun Sen đã vũ khí hóa hiệu quả mối quan hệ cá nhân, biến một cử chỉ thân mật và tin cậy thành một nguồn gây tổn thương chính trị nghiêm trọng cho bà Paetongtarn.
Điều này minh họa một nguyên tắc cốt lõi của Machiavelli, rằng các mối quan hệ cá nhân, niềm tin, hoặc “thiện chí” là thứ yếu so với lợi ích của nhà nước và có thể bị lợi dụng hoặc loại bỏ nếu chúng xung đột với các mục tiêu của người cai trị. Nó củng cố lời cảnh báo của tác giả Machiavelli rằng một quân vương không nên dựa vào thiện chí hoặc tình cảm cá nhân của người khác nếu điều đó làm tổn hại đến an ninh hoặc lợi thế chiến lược của quốc gia. Sự việc này cho thấy rằng đối với Hun Sen, lợi ích quốc gia vượt lên trên các mối quan hệ cá nhân hoặc gia đình, ngay cả những mối quan hệ đã được vun đắp qua nhiều thập kỷ với gia tộc Shinawatra đầy quyền lực tại Thái Lan.
Chủ nghĩa thực dụng của Hun Sen trong chính sách đối ngoại với Việt Nam
Lịch sử quan hệ giữa Cambodia hiện tại và Việt Nam gắn liền với vai trò then chốt của Việt Nam trong việc giúp Cambodia thoát khỏi chế độ diệt chủng Pol Pot-Ieng Sary vào năm 1979, chấm dứt một chương đen tối trong lịch sử Cambodia. Đáng chú ý vào giai đoạn ấy, khi chính Hun Sen, còn ba đào lưu vong tìm kiếm nơi ẩn náu tại Việt Nam vào năm 1977, một thời điểm then chốt trong sự nghiệp chính trị của ông.
Cũng từ bàn tay “mụ đỡ” Việt Nam “chăm bẵm”, mà Hun Sen từng bước đứng chân vào hệ thống quyền lực chính trị Cambodia, thậm chí, cắm rễ vững chãi ở vị thế cao nhất hệ thống.
Mỗi khi có dịp, Hun Sen không hề tiếc lời bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với Việt Nam về sự giúp đỡ lịch sử với Cambodia và cá nhân ông ấy. Ông đã công khai thừa nhận “vai trò to lớn” của Việt Nam trong việc giúp Cambodia thoát khỏi nạn diệt chủng. Ông đã đưa ra những tuyên bố mạnh mẽ như: “Nếu không có sự giúp đỡ của nhân dân Việt Nam thì có thể không có một Hun Sen cũng như Cambodia như hiện nay”, nhấn mạnh “tinh thần quốc tế trong sáng” của Việt Nam và “tình đoàn kết đặc biệt” giữa hai quốc gia. Những lời tri ân này thường được đưa ra hết sức hào phóng trong các sự kiện kỷ niệm quan trọng có liên quan đến Việt Nam.
Thế nhưng, mặc cho lời tri ân trên môi nồng thắm như thế nào đi nữa, thì chính quyền của Hun Sen đã không hề do dự khi theo đuổi các số chính sách hoàn toàn đi ngược lại lợi ích của Việt Nam, thậm chí, đe dọa an ninh Việt Nam. Dĩ nhiên, các chính sách đó phục vụ lợi ích Cambodia, như:
– Căn cứ Hải quân Ream với sự hỗ trợ của Trung Quốc: Cambodia, với sự hỗ trợ tài chính và kỹ thuật đáng kể từ Trung Quốc, đã nâng cấp Căn cứ Hải quân Ream trên bờ biển phía nam của mình. Điều quan trọng là các báo cáo cho thấy Trung Quốc sẽ được phép sử dụng căn cứ này. Vị trí chiến lược của căn cứ cách đảo Phú Quốc của Việt Nam chưa đầy 30km, đã làm dấy lên những lo ngại đáng kể về an ninh cho Việt Nam. Đặc biệt là về sự hiện diện quân sự tiềm tàng của Trung Quốc ở Vịnh Thái Lan. Mặc dù Bộ Ngoại giao Việt Nam không trực tiếp lên án dự án, nhưng tuyên bố chính thức của Việt Nam nhấn mạnh rằng hợp tác giữa các quốc gia cần “đóng góp tích cực cho hòa bình, an ninh, ổn định và thịnh vượng của khu vực… phù hợp với luật pháp quốc tế” , ngụ ý báo hiệu sự lo ngại của Việt Nam về những hàm ý địa chính trị.
– Dự án Kênh đào Funan Techo (Phù Nam) và tác động đến Đồng bằng sông Cửu Long: Dự án Kênh đào Funan Techo của Cambodia, một tuyến đường thủy dài 180km, là một dự án cơ sở hạ tầng lớn. Tuy nhiên, các chuyên gia bày tỏ lo ngại đáng kể rằng kênh đào này sẽ có tác động bất lợi đến Đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam, đặc biệt là về tài nguyên nước và cân bằng sinh thái. Những lo ngại cụ thể bao gồm khả năng gây cạn kiệt nguồn nước sông Mekong, phá vỡ các mô hình lũ lụt tự nhiên, gia tăng xâm nhập mặn, thay đổi dòng chảy nông nghiệp và chia cắt các vùng ngập lũ xuyên biên giới quan trọng.
Sự ưu tiên lợi ích quốc gia
Dù thường xuyên và chân thành bày tỏ lòng biết ơn công khai đối với Việt Nam về sự hỗ trợ mang tính sống còn, chính quyền Hun Sen đã liên tục theo đuổi các dự án chiến lược (Căn cứ Hải quân Ream, Kênh đào Funan Techo), một mặt, trực tiếp mang lại lợi ích cho quyền tự chủ chiến lược và phát triển kinh tế lâu dài của Cambodia, nhưng mặt khác, lại phục vụ lợi ích sâu xa của Trung Cộng như biện pháp đe dọa, khống chế về an ninh đối với Việt Nam.
Các chính sách này được thực hiện ngay cả khi chúng tạo ra những lo ngại đáng kể hoặc được coi là bất lợi cho an ninh và môi trường của Việt Nam. Hành vi này phù hợp trực tiếp với lời khuyên của Machiavelli rằng một quân vương nên sẵn sàng hành động “chống lại lòng trung thành, chống lại lòng từ thiện, chống lại lòng tốt, chống lại sự thẳng thắn, chống lại tôn giáo” nếu điều đó phục vụ sự bảo tồn và thịnh vượng của quốc gia. “Lòng biết ơn” trở thành một hình thức ngoại giao hoặc một công cụ hùng biện trên đầu môi. Trong khi đó, các quyết định chính sách thực tế được thúc đẩy bởi một tính toán lạnh lùng, hợp lý về lợi ích quốc gia, thể hiện triết lý “mục đích biện minh cho phương tiện”.
Điều này cho thấy rằng đối với Hun Sen, “lợi ích quốc gia” không phải là một khái niệm tĩnh bị ràng buộc bởi các mối quan hệ trong quá khứ hay tình cảm, mà là một định nghĩa năng động, hướng tới tương lai, được định hình bởi các thực tế địa chính trị hiện tại và các cơ hội chiến lược.
Hành vi này là một ví dụ điển hình của chủ nghĩa hiện thực chính trị, nơi nhiệm vụ chính của một nhà cai trị là sự tồn tại, sức mạnh và thịnh vượng của quốc gia, bất kể các liên minh trong quá khứ, nghĩa vụ đạo đức hay thậm chí là sự hàm ơn cá nhân.
Việc Cambodia chấp nhận sự hỗ trợ đáng kể của Trung Quốc cho căn cứ Hải quân Ream và việc theo đuổi Kênh đào Funan Techo, bất chấp những lo ngại của Việt Nam và các mối quan hệ lịch sử, có thể được hiểu là một chiến lược có chủ ý để đa dạng hóa các mối quan hệ bên ngoài và giảm sự phụ thuộc quá mức vào bất kỳ nước nào, bao gồm cả Việt Nam. Bằng cách hợp tác với Trung Quốc, Cambodia có được quyền tiếp cận các nguồn lực, đầu tư và đòn bẩy chiến lược mà Việt Nam có thể không hoặc không thể cung cấp, từ đó nâng cao vị thế địa chính trị của chính mình. Đây là một chiến lược cổ điển của các quốc gia nhỏ nhằm cân bằng vai trò các cường quốc lớn với nhau, để tăng cường quyền tự chủ và vị thế đàm phán của chính mình.
Nó cho thấy Hun Sen không chỉ “vô ơn” mà còn tích cực chủ động trong một bối cảnh địa chính trị phức tạp, thể hiện lý tưởng Machiavelli về một “con cáo” đủ xảo quyệt để khai thác các cơ hội và sự chia rẽ giữa các cường quốc lớn hơn vì lợi ích của nhà nước mình. Việc duy trì “lòng biết ơn” công khai đối với Việt Nam phục vụ mục đích giảm thiểu phản ứng tiêu cực hoặc các cáo buộc tiềm tàng, trong khi các hành động chính sách cụ thể phục vụ sự liên kết chiến lược mới.
Tuy vô ơn, nhưng Hun Sen vẫn luôn miệng nói biết ơn Việt Nam như cách xoa nhẹ đi các xung động từ phía Việt Nam, khi mà ông ấy lựa chọn thực hiện những chủ trương đi ngược lại với lợi ích an ninh của Việt Nam, miễn chúng có lợi cho đất nước của ông ấy. Với cách hành xử này, xem ra, ông Hun Sen hơn đứt các chính trị gia Việt Nam khi luôn luôn phải hành xử lệ thuộc vào sự biết ơn nước Nga (kế thừa từ Liên Xô cũ) và Trung Quốc Cộng sản.
Duy trì quyền Lực – Sự tồn tại chính trị đáng kinh ngạc
Sự trường tồn chính trị đáng kinh ngạc của Hun Sen trong người đứng đầu chính quyền tại Cambodia lâu nhất trong lịch sử, vượt qua các sóng gió trong các cuộc tranh giành quyền lực với phe Bảo Hoàng trong chính giới Cambodia, cũng như và ảnh hưởng liên tục của ông ngay cả sau khi rời chức vụ Thủ tướng (hiện là Chủ tịch Thượng viện, với con trai ông là Thủ tướng hiện tại) là những minh chứng mạnh mẽ cho khả năng tranh đoạt, củng cố và duy trì quyền lực siêu việt của ông, chúng tương đồng với mối quan tâm của Machiavelli đối với bất kỳ nhà cai trị nào.
Các hành động của ông, chẳng hạn như việc phát tán cuộc điện đàm với Thủ tướng Thái Lan một cách có tính toán để củng cố sự ủng hộ trong nước bằng cách thể hiện sự mạnh mẽ, quyết đoán và không khoan nhượng về lợi ích quốc gia. Bằng cách giữ vững lập trường cứng rắn chống lại những điều được coi là sự xúc phạm từ nước ngoài (ví dụ: những bình luận của Thủ tướng Thái Lan) và theo đuổi các dự án phát triển quy mô lớn như Căn cứ Hải quân Ream, Funan Techo, ông đã tạo dựng hình ảnh một nhà lãnh đạo kiên quyết vì chủ quyền, phẩm giá và sự thịnh vượng của Cambodia, thúc đẩy tính hợp pháp nội bộ, bất chấp những lo ngại từ bên ngoài và ma sát khu vực tiềm tàng là niềm tự hào quốc gia của Cambodia.
Các quan điểm cốt lõi từ “Quân Vương” của Machiavelli
Để so sánh hành vi của Hun Sen với triết lý của Machiavelli, cần hiểu rõ các khái niệm cốt lõi trong “Quân Vương”:
* Sự ưu tiên về an ninh quốc gia: Machiavelli lập luận rằng mục tiêu cuối cùng và nhiệm vụ cao nhất của một quân vương là bảo tồn, an ninh và ổn định của quốc gia. Mọi hành động, bất kể ý nghĩa đạo đức của chúng, cuối cùng phải phục vụ mục tiêu tối cao này. Một quốc gia không thể tự vệ hoặc đảm bảo sự tồn tại lâu dài của mình thì sẽ thất bại.
* Các giá trị Năng Lực, Hiệu Quả, Quyết Đoán cần hơn giá trị Đạo Đức thông thường.
* Một chính trị gia phải phải vừa là “Cáo” (Xảo Quyệt, Lừa Dối) vừa là “Sư Tử” (Mạnh Mẽ, Dũng Cảm): Machiavelli nổi tiếng khuyên các quân vương nên trau dồi “tính cách linh hoạt”, có khả năng thể hiện cả đặc điểm của cáo và sư tử. “Cáo” tượng trưng cho sự xảo quyệt, lừa dối và khả năng tránh bẫy và nhận ra cạm bẫy. “Sư tử” tượng trưng cho sức mạnh, lòng dũng cảm và khả năng ngăn chặn hoặc đánh bại kẻ thù. Sự lưỡng tính này ngụ ý việc sử dụng chiến lược thao túng, che đậy và thậm chí là bạo lực khi có lợi cho quốc gia.
* Sự cân bằng giữa Được Yêu và Bị Sợ: Mặc dù lý tưởng là một quân vương vừa được yêu vừa bị sợ, Machiavelli khẳng định rằng nếu không thể có cả hai, thì “an toàn hơn nhiều khi Bị Sợ hơn là Được Yêu”. Điều này là do nỗi sợ hãi, không giống như tình yêu, là một mối liên kết đáng tin cậy hơn trong thời kỳ khó khăn.
* Quan niệm gây tranh cãi rằng “Mục đích biện minh cho phương tiện”: Đây hầu như là quan điểm mang tính nền tảng, cốt lõi của Machiavelli, cho rằng tính đạo đức hoặc sự chấp nhận được của một hành động được xác định bởi kết quả của nó, đặc biệt nếu kết quả đó đảm bảo sự ổn định, an ninh và quyền lực của quốc gia. Ông khuyên các nhà cai trị nên hiểu cách tồn tại “trong thế giới như nó vốn có chứ không phải như nó nên có”, ngụ ý rằng chủ nghĩa hiện thực thực dụng phải vượt lên trên đạo đức lý tưởng.
Cho thấy, phân tích hành xử của Samdech Hun Sen qua lăng kính Machiavelli, đã cho thấy sự tương đồng đáng kể với hình mẫu “quân vương” mà Machiavelli mô tả.
Samdech Hun Sen – Một chính trị gia thực dụng
Tổng hợp hành xử trong suốt hành trình chính trị của Samdech Hun Sen thể hiện ông ấy là một chính trị gia kiên cường, hiệu quả và đầy thực dụng. Ông ấy không quá để ý đến các giá trị danh tiếng, đạo đức, hàm ơn hoặc các quy tắc giao tế thông thường… mà thậm chí, ông còn sẵn sàng dẫm đạp lên chúng nếu điều đó giúp củng cố vị thế chính trị cá nhân của ông hoặc lợi ích quốc gia Cambodia. Bên cạnh đó, khả năng duy trì thời gian cầm quyền lâu dài và ảnh hưởng liên tục của ông trong hệ thống quyền lực trong nước là minh chứng cho sự thành thạo của ông trong việc sống theo các quan điểm từ “Quân Vương” của Machiavelli, dù ông có thể đã từng đọc hoặc chưa từng đọc tác phẩm này. Nếu chưa từng đọc, ông ấy quả là một “Quân Vương” bẩm sinh từ trong máu.
Thế nên, cho dù thế giới có chỉ trích hoặc phỉ nhổ ông ấy như thế nào, thì cũng mặc, vì đấy không phải là vấn đề đối với ông ấy. Chủ thể mà ông nhắm đến trong các hành xử của mình là quốc dân và đất nước Cambodia của ông ấy. Nếu quốc dân của ông ấy vẫn tín nhiệm và ông ấy vẫn ở ưu thế “kèo trên” về vị thế chính trị so với các đối thủ chính trị trong nước, trong trường hợp đó, ông ấy đã là chính trị gia thành công, vì đã đạt được mục đích tối hậu của một mình theo lăng kính “Quân Vương” của Machiavelli.
Với Việt Nam, tuy hành xử vô ơn, nhưng Hun Sen vẫn luôn miệng nói biết ơn Việt Nam như cách xoa nhẹ đi các xung động từ phía Việt Nam, khi mà ông ấy lựa chọn thực hiện những chính sách đi ngược lại với lợi ích an ninh của Việt Nam, miễn chúng mang lại lợi ích cho cá nhân ông ấy và đất nước Cambodia. Với cách hành xử này, xem ra, ông Hun Sen hơn đứt các chính trị gia Việt Nam khi luôn luôn phải hành xử lệ thuộc vào sự hàm ơn nước Nga (kế thừa từ Liên Xô cũ) và Trung Quốc, kể cả hành xử ấy có hại cho hình ảnh hoặc lợi ích Việt Nam.
Lăng kính “Quân Vương” của Machiavelli không phải là khuôn mẫu hoàn hảo hoặc mang tính quy luật của một chính trị gia. Thế nhưng, nhiều chính trị gia trên thế giới từ 500 năm qua đã từng xem tác phẩm ấy như là Kinh Thánh về thuật cai trị. Cho nên, cứ bỉ bôi ông Hun Sen theo giá trị đạo đức của chúng ta, vì điều ấy là chính đáng, nhưng mặt khác, cũng cần phải biết rằng chính trị gia hành xử được như ông ấy không dễ có được mấy người…
*Bài viết không thể hiện quan điểm của RFA.
Tin từ RFA Read More
