Bạn có biết cảm giác khó chịu, nhói lên trong tai khi lái xe với cửa sổ sau mở hé không? Đó là một cảm giác phổ biến và khó chịu do một hiện tượng vật lý thú vị được gọi là cộng hưởng Helmholtz gây ra. Về cơ bản, xe của bạn biến thành một “nhạc cụ khổng lồ.” Nó rung động, tạo ra những sóng áp suất đủ mạnh để gây đau đớn cho tai.
Để hiểu rõ tại sao, hãy nghĩ đến điều gì xảy ra khi bạn thổi vào miệng một chai rỗng. Luồng không khí ùa vào tạo ra một chu kỳ: nó bị hút vào chai, nén không khí bên trong, rồi lại bị đẩy ra ngoài. Chuyển động rung động nhanh chóng của không khí này tạo ra một âm thanh cụ thể. Xe của bạn hoạt động theo nguyên lý tương tự khi chỉ mở một cửa sổ sau.
Khi bạn lái xe, luồng không khí chuyển động nhanh bên ngoài xe sẽ ùa qua khe hở nhỏ của cửa sổ. Điều này tạo ra một luồng xoáy hút không khí vào cabin xe. Luồng không khí đột ngột này làm tăng áp suất bên trong, và khi áp suất quá cao, không khí sẽ ùa ra ngoài. Chu kỳ không khí bị hút vào và đẩy ra này lặp lại cực kỳ nhanh chóng, tạo ra những sóng áp suất mạnh mẽ.
Trong khi âm thanh phát ra từ chai là tiếng huýt sáo the thé, thì tần số của sóng áp suất bên trong xe lại thấp hơn nhiều – đến mức nó rơi vào dải hạ âm, thấp hơn mức tai người có thể nghe được một cách có ý thức. Mặc dù bạn không thể nghe âm thanh đó, nhưng tai và cơ thể chắc chắn sẽ cảm nhận được những dao động áp suất dữ dội. Đây không chỉ là một rung động nhỏ; các đỉnh áp suất có thể cực kỳ mạnh, đạt tới mức 130 decibel. Để dễ hình dung, âm thanh này lớn hơn cả tiếng máy khoan, một buổi hòa nhạc rock hay tiếng động cơ phản lực từ khoảng cách 30 mét. Màng nhĩ, vốn rất nhạy cảm với những thay đổi về áp suất, sẽ phản ứng với lượng âm thanh mạnh mẽ này, gây ra cảm giác đau nhói trong tai.
Tại sao thiết kế xe lại quan trọng?
Thiết kế của những chiếc xe hiện đại càng làm cho hiệu ứng này rõ rệt hơn. Các xe mới được thiết kế theo hướng khí động học và kín khí để cải thiện hiệu suất nhiên liệu và tạo ra những chuyến đi êm ái. Mặc dù điều này rất tốt cho việc di chuyển, nhưng nó cũng đồng nghĩa với việc không gian thoát khí sẽ bị hẹp. Khi bạn chỉ mở một cửa sổ sau, bạn đang tạo ra một lỗ thông hơi nhỏ trong một hộp kín. Điều này làm tăng áp suất tích tụ và cộng hưởng Helmholtz. Những chiếc xe cũ, hình hộp thường dễ bị rò rỉ, cho phép một phần áp suất thoát ra ngoài và giúp phá vỡ hiệu ứng cộng hưởng.
Cách ngăn ngừa rung động
May mắn thay, có một số cách dễ dàng để tránh trải nghiệm khó chịu này: phá vỡ chu kỳ cộng hưởng và cho phép luồng không khí được cân bằng.
Mở thêm một cửa sổ: Giải pháp đơn giản nhất là mở thêm một cửa sổ nữa, đặc biệt cửa sổ chéo so với cái đầu tiên. Việc này tạo ra một lối thoát cho không khí nén, ngăn không cho nó tích tụ và gây ra rung động mạnh.
Mở cửa sổ trước: Việc mở cửa sổ trước thay vì cái ở đằng sau thường không gây ra vấn đề tương tự. Luồng khí xung quanh đầu xe hỗn loạn hơn nhiều và ít có khả năng tạo ra loại cộng hưởng ổn định cần thiết cho hiệu ứng này.
Sử dụng điều hòa: Nếu bạn muốn đóng tất cả cửa sổ để tránh tiếng ồn hoặc khó chịu, chỉ cần bật điều hòa. Điều này cho phép bạn duy trì nhiệt độ dễ chịu mà không phải đối mặt với sóng áp suất chói tai.
Bằng cách hiểu được nguyên lý vật lý đằng sau cộng hưởng Helmholtz, bạn sẽ dễ dàng ngăn ngừa cảm giác chói tai đó và bảo đảm mình sẽ một chuyến đi thoải mái và yên tĩnh.
Hơn nữa, việc để cửa sổ xe hơi mở, dù chỉ một chút thôi, cũng dẫn đến nhiều vấn đề, từ những bất tiện nhỏ đến những hư hỏng đáng kể và rủi ro an toàn.
Dễ bị ảnh hưởng bởi thời tiết: Đây là rủi ro rõ ràng nhất. Một cơn mưa rào bất ngờ nhanh chóng làm ướt nội thất xe, dẫn đến hư hỏng nước trên vải bọc, thảm và các linh kiện điện tử như dàn âm thanh nổi hoặc hệ thống định vị. Điều này cũng gây ra sự phát triển của nấm mốc, gây ra mùi mốc khó khử. Ở những vùng khí hậu lạnh, tuyết và băng sẽ tích tụ bên trong xe.
Trộm cắp và phá hoại: Cửa sổ mở là lời mời gọi cho những tên trộm đang rình rập. Ngay cả khi bạn không để đồ vật có giá trị ở nơi dễ thấy, kẻ trộm vẫn dễ dàng với tay vào và mở khóa cửa hoặc đánh cắp bất kỳ vật dụng nào cho dù được cất giấu không kỹ.
Hư xe: Mưa và độ ẩm gây ra các sự cố về điện và rỉ sét. Theo thời gian, việc tiếp xúc thường xuyên với các yếu tố thời tiết khiến nội thất xe bị xuống cấp.
Côn trùng và sâu bọ: Cửa sổ mở là lối vào trực tiếp của côn trùng và các loại sâu bọ nhỏ khác. Khi quay trở lại xe, bạn sẽ thấy nó đầy muỗi, nhện hoặc các sinh vật khác, vừa gây phiền toái vừa tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho sức khỏe.
Nguy hiểm cho trẻ và thú cưng: Nếu xe đậu mà không có người trông coi, việc hạ cửa sổ xuống gây nguy hiểm cho trẻ em, cũng như thú cưng, vì bé có thể thò tay vào hoặc ra ngoài. Một số nơi còn có luật cấm để cửa sổ mở khi xe không có người trông coi, hành vi này có nguy cơ bị phạt.
(theo Mentalfloss)
The post Lý do không nên mở cửa sổ phía sau khi lái xe appeared first on Saigon Nhỏ.
