Khi nhắc đến nước Úc, người ta thường nghĩ ngay đến Sydney với Nhà hát Con Sò trứ danh, hay đến những cánh đồng bát ngát của Queensland. Thế nhưng, Melbourne – thủ phủ tiểu bang Victoria, mới là nơi hội tụ nhiều yếu tố làm nên bản sắc riêng biệt, khiến thành phố này không chỉ là một trung tâm văn hóa mà còn là một biểu tượng của nếp sống thị dân ở Nam bán cầu.
Người Melbourne có thể tự hào rằng thành phố của họ thường xuyên được bình chọn trong số những nơi đáng sống nhất thế giới, một danh hiệu không hẳn do may mắn, mà là kết quả của sự kết hợp hài hòa giữa văn hóa, nghệ thuật, thể thao, ẩm thực và tinh thần cộng đồng.
Văn hóa cà phê – di sản di dân.
Melbourne nổi danh với cái gọi là “văn hóa cà phê.” Khác với kiểu uống cà phê nhanh gọn của người Mỹ, hay lối thưởng thức lãng mạn của Paris, cà phê ở Melbourne là cả một nghệ thuật. Các quán nhỏ mọc lên khắp hẻm phố, nơi người “barista” không chỉ bán thức uống mà còn phô diễn cá tính sáng tạo.
Có người nói, đến Melbourne mà chưa thử một tách “flat white” thì kể như chưa thực sự đặt chân đến đây. Chính di dân Ý sau Thế Chiến II đã mang theo espresso, rồi hòa nhập với Hy Lạp, Trung Đông, Á châu, tạo nên một phong cách cà phê Melbourne độc đáo, nay được coi như chuẩn mực quốc tế.
Nghệ thuật đường phố và hồn hẻm
Một trong những nét khác biệt của Melbourne là nghệ thuật đường phố. Hosier Lane – một con hẻm bình thường – nay trở thành phòng triển lãm khổng lồ ngoài trời. Graffiti vốn bị coi là trò nghịch phá, ở Melbourne lại hóa thành tài sản du lịch và mỹ thuật. Người ta đến đây không chỉ để ngắm tranh mà còn để cảm cái phóng khoáng, tự do của nghệ sĩ đường phố, cái hồn của một đô thị trẻ dám chơi và dám sáng tạo.
Thủ đô thể thao
Nếu Sydney tự hào vì Thế Vận Hội 2000, thì Melbourne khẳng định vị thế “thủ đô thể thao” bằng truyền thống lâu bền. Sân vận động Melbourne Cricket Ground (MCG) là thánh địa của cricket, cũng là nơi bóng bầu dục Úc (AFL) rộn ràng như tôn giáo dân sự.
Melbourne còn đăng cai Australian Open, một trong bốn giải Grand Slam danh giá. Và đặc biệt, Cúp Melbourne – cuộc đua ngựa được mệnh danh “cuộc đua làm cả quốc gia ngưng lại” – là minh chứng cho niềm đam mê thể thao ăn sâu vào đời sống.
Ẩm thực và chợ búa – gương soi xã hội di dân
Melbourne không chỉ sống bằng cà phê mà còn thở bằng ẩm thực. Có thể tìm thấy ở đây từ phở Việt, mì Ý, souvlaki Hy Lạp cho đến thịt nướng kiểu Argentina. Chợ Queen Victoria – ngôi chợ trăm năm tuổi, vừa bán nông sản tươi, vừa là điểm hội tụ văn hóa. Thực đơn đa quốc tịch ấy phản chiếu bản chất Melbourne: xã hội di dân, nơi mọi cộng đồng mang hương vị quê hương để rồi hòa nhập, bổ sung cho nhau.
Quảng trường, bảo tàng và lễ hội
Melbourne là thành phố của lễ hội. Liên hoan Hài kịch Quốc tế biến nơi đây thành thủ đô tiếng cười mỗi mùa xuân. Quảng Trường Liên Bang là trái tim văn hóa, nơi triển lãm, hội thảo, trình diễn diễn ra quanh năm. Kề bên là Viện Bảo Tàng Quốc Gia Victoria, sánh vai với những bảo tàng lớn của Âu châu. Ở Melbourne, văn hóa không chỉ nằm trong sách vở, mà bày ra giữa đời sống, để ai cũng có thể tiếp cận.
Thiên nhiên trong phố thị
Giữa nhịp sống hối hả, Vườn Bách Thảo Hoàng Gia là ốc đảo xanh, còn Sông Yarra chảy qua thành phố vừa nên thơ vừa giàu sinh hoạt: chèo thuyền, du ngoạn, hay đơn giản ngồi lặng nhìn mặt nước. Cái kết hợp thiên nhiên với đô thị này chính là lý do Melbourne nhiều lần được bình chọn là thành phố đáng sống.
Xe điện và nếp sống thị dân
Melbourne tự hào có hệ thống xe điện (tram) lớn bậc nhất thế giới. Đi trên một chuyến tram cổ kính là như du hành vào ký ức đô thị. Những chiếc xe điện ấy, cùng với xe lửa và xe buýt, không chỉ chuyên chở người dân mà còn chuyên chở cả nếp sống thị dân Melbourne – vừa cổ điển, vừa hiện đại.
Melbourne – đa diện và chan hòa
Nhìn toàn cảnh, Melbourne không chỉ là nơi để sống, mà còn là không gian văn hóa, nơi mọi cộng đồng tìm thấy vị trí. Di dân từ Âu, Á, Trung Đông đã biến Melbourne thành thành phố đa diện: phóng khoáng như phương Tây, chan hòa như phương Đông. Chính sự giao thoa ấy giúp Melbourne đứng vững trước thử thách thời gian, trở thành niềm tự hào của nước Úc và cả Nam bán cầu.
Tinh thần người Việt tị nạn ở Footscray
Melbourne không chỉ được định nghĩa bằng 17 dữ kiện kể trên, mà còn bởi cái khó nắm bắt của “tinh thần Melbourne”: thành phố biết cười với hài kịch, say với cà phê, reo hò trong thể thao, và lặng yên bên dòng Yarra. Sydney có thể đẹp kiêu sa như thiếu nữ, nhưng Melbourne lại như người bạn tri âm – gần gũi, sâu sắc.
Với cộng đồng người Việt tị nạn cộng sản, Melbourne còn mang một ý nghĩa khác. Nhiều gia đình đã chọn Footscray để an cư lạc nghiệp. Những hàng quán nơi đây, từ phở đến bánh mì, tái hiện cả một mảnh Sài Gòn xưa.
Tôi vẫn thường nói vui: “Nơi nào kiếm được bánh mì, sống tự do, thì nơi đó là quê hương.” Ở Melbourne, không có chuyện nửa đêm công an gõ cửa xét hộ khẩu, lôi người ta về đồn nhốt cho dù họ không có tội gì hết. Thay vào đó, người Việt tha hương đã tìm được một quê hương đích thực: ấm áp, bình an.
Ba mươi năm trôi qua, tôi có thể khẳng định: Melbourne không chỉ là thủ phủ Victoria, mà còn là nơi chốn cưu mang, nơi ký ức đau thương của một thế hệ tị nạn được xoa dịu bằng tự do, bằng ổ bánh mì, và bằng tình người nơi đất khách, nơi cảnh sát phải phục vụ người dân lương thiện chớ không phải là công cụ đàn áp người dân để bảo vệ một chế độ độc tài kẻ ăn không hết người lần không ra.
Với chúng tôi, Melbourne chính là quê hương.
The post Melbourne, chính là quê hương! appeared first on Saigon Nhỏ.
