Nhà chức trách CSVN luôn kêu gọi người dân tích cực tham gia đa dạng hóa sinh học, bảo tồn động vật quý hiếm. Thế nhưng, câu chuyện của anh Thái Khắc Thành nhân giống thành công loài gà lôi trắng quý hiếm, lẽ ra nên được xem xét khen tặng thì lại nhận bản án 6 năm tù giam. Lý do? Anh nuôi và bán cá thể này không có giấy phép theo quy định của pháp luật…
Mấy ngày qua, mạng xã hội tại Việt Nam dậy sóng với câu chuyện về anh Thái Khắc Thành (45 tuổi. Cư trú tại Đô Lương, Nghệ An) phải lãnh bản án sơ thẩm 6 năm tù vì mua bán gà lôi trắng, loài động vật rừng nguy cấp, quý hiếm thuộc nhóm IB trong Sách Đỏ Việt Nam.
Vụ án không chỉ thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận mà còn khiến nhiều người tranh cãi gay gắt về tính công bằng và nhân đạo trong việc áp dụng pháp luật.
Theo cáo trạng của vụ án, vào ngày 2 Tháng Tư, 2025, lực lượng chức năng tỉnh Thái Bình (cũ) kiểm tra tại đường DH07, xã Song An, huyện Vũ Thư phát hiện một chiếc xe ô tô mang biển số 37K-25841 đang vận chuyển 10 cá thể gà lôi trắng. Quá trình làm việc với cơ quan chức năng, tài xế xe ô tô khai chở số động vật này theo yêu cầu của anh Thái Khắc Thành.
Ngày 3 Tháng Tư, 2025, Công An tỉnh Thái Bình khởi tố vụ án, bắt tạm giam Thành theo khoản 2 Điều 244 Bộ Luật Hình Sự 2015. Khám xét nơi ở của anh, lực lượng chức năng thu giữ thêm 3 cá thể gà lôi, nâng tổng số cá thể gà lôi mà anh Thành nuôi, sở hữu và vận chuyển lên con số 13. Đây là con số đủ để khép anh Thành vào khung pháp luật quy định người có hành vi vi phạm nghiêm trọng.
Trước bản án sơ thẩm 6 năm tù mà tòa án Hưng Yên (mới-có thêm tỉnh Thái Bình sáp nhập) đã tuyên đối với chồng mình, chị Oanh đã cho giới truyền thông-báo chí được biết, vào năm 2022, anh Thành mua 1 gà lôi trống và 2 gà lôi mái giống qua mạng xã hội. Sau một thời gian nuôi và chăm sóc đúng kỹ thuật, 2 gà mái đẻ thêm 10 gà con. Khi gà lớn, anh Thành rao bán trên mạng xã hội, có một tài khoản nhắn tin đặt mua hàng. Anh Thành chấp nhận bán với giá 500 ngàn đồng/con, trong quá trình giao hàng thì bị lực lượng chức năng bắt quả tang như nêu ở trên.
Theo quy định tại Điều 244 Bộ Luật Hình Sự 2015, hành vi của anh Thành có thể nhận mức án từ 1 đến 5 năm tù, và trong một số trường hợp đặc biệt, có thể bị phạt tù lên đến 15 năm tùy theo mức độ vi phạm.
Hoàn cảnh gia đình anh Thành rất khó khăn, anh là lao động chính, gánh vác kinh tế gia đình, nuôi ba con nhỏ và mẹ già. Anh không biết việc nuôi gà lôi trắng thuộc diện loại động vật quý hiếm là vi phạm pháp luật. Hiện tại gia đình đang làm đơn kháng cáo, mong muốn anh Thành được giảm nhẹ hình phạt.
Vụ án gây xôn xao cộng đồng mạng và dư luận xã hội, nhiều người bày tỏ sự thương cảm đối với anh Thành, cho rằng bản án quá nặng đối với một người nông dân thiếu hiểu biết về pháp luật, chưa phân biệt rõ giữa người có ý thức bảo tồn và kẻ săn bắt, buôn bán trái phép động vật hoang dã. Ngược lại, cũng có ý kiến lại lập luận, để bảo vệ động vật quý hiếm điều cần thiết phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật.
Gà lôi trắng là loài quý hiếm, rất khó nhân giống trong điều kiện nuôi nhốt bình thường. Việc anh Thành nhân giống thành công 13 cá thể này rõ ràng thể hiện một kỹ năng lẫn những nỗ lực đáng ghi nhận. Thay vì xử lý theo hướng có tội, cơ quan chức năng Việt Nam nên khuyến khích, hỗ trợ những người như anh Thành vì đã có công trong việc bảo tồn đa dạng sinh học.
Anh Thành không có giấy phép nuôi động vật hoang dã, quý hiếm nên phải nhận bản án nghiêm khắc của pháp luật. Tuy nhiên, xét ở góc độ nhân đạo, anh Thành chỉ là người nuôi và bán với quy mô nhỏ, hoàn toàn không có ý định phạm tội có tổ chức hay trục lợi lớn. Pháp luật nghiêm nhưng cũng cần có chính sách mềm dẻo, cần phân biệt rõ người phạm tội trong trường hợp cố ý với vô ý, giữa người thiếu hiểu biết với người có ý đồ xấu. Đồng thời, cũng nên xét người có công trạng để tránh gây bất công, kìm hãm và làm e ngại những ai muốn tham gia vào hoạt động nổ lực bảo vệ thiên nhiên.
So với tính chất vụ án, bản án 6 năm tù dành cho anh Thành thể hiện sự thiếu sự khoan dung, vô nhân đạo từ phía nhà nhà cầm quyền. Đây không chỉ là hình phạt dành cho cá nhân và còn tước đoạt nguồn sinh kế của gia đình anh Thành, đẩy mọi người lâm vào cảnh khó khăn về kinh tế lẫn tinh thần, rất dễ khiến người dân mất niềm tin vào chính sách và pháp luật.
Theo người viết tìm hiểu, vào năm 2021, ông Lê Văn Hùng ở Hòa Bình, bị cơ quan chức năng phát hiện nuôi hơn 10 con gấu ngựa tại nhà riêng, không có giấy phép. Ông Hùng sau đó bị xử phạt hành chính, bị tịch thu số gấu ngựa này.
Một trường hợp khác, vào năm 2020, một người dân ở Tây Nguyên bị phát hiện nuôi, vận chuyển nhiều cá thể chim quý hiếm không có giấy phép. Qúa trình làm việc với cơ quan chức năng, người này khai nhận nuôi chim để làm thú vui và sinh kế, không biết việc này là phạm pháp, sau đó bị xử phạt hành chính, tịch thu chim.
Hai trong số nhiều trường hợp xảy ra tương tự, đều đón nhận số đông ý kiến của dư luận rằng, cơ quan chức năng ở các địa phương của Việt Nam cần có hướng dẫn, hỗ trợ người dân thay vì phải dùng đến bản án nghiêm khắc.
Điều này nó cũng hợp với lời phát biểu của người đứng đầu Đảng CSVN Tô Lâm, vào ngày 21 tháng Bảy vừa qua, nhân dự lễ kỷ niệm 65 năm ngày truyền thống ngành kiểm sát rằng: Pháp luật không chỉ để trừng trị mà còn giáo dục, cảm hóa, bảo vệ và khai mở.
Trở lại hoàn cảnh của anh Thái Khắc Thành, nhà chức trách tỉnh Hưng Yên nên xem xét thả người hoặc giảm nhẹ hình phạt dành cho anh này, đồng thời hướng dẫn và hỗ trợ người dân tham gia bảo tồn động vật quý hiếm hợp pháp. Quyết định này không đồng nghĩa miễn trừ trách nhiệm pháp lý, mà là hướng tới một chế tài tố tụng linh hoạt, nhân văn hơn, hài hòa giữa công lý và tình người.
Ngày 13 Tháng Tám, Viện Kiểm Sát Nhân Dân tỉnh Hưng Yên kháng nghị toàn bộ bản án trên theo hướng đề nghị hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại. Cùng ngày, Tòa Án tỉnh Hưng Yên ra quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn đối với anh Thái Khắc Thành từ “tạm giam” sang “cấm đi khỏi nơi cư trú,” chờ xét xử phúc thẩm lại toàn bộ vụ án, theo VTCNews.
The post Nhân giống thành công gà lôi quý hiếm, bị phạt tù 6 năm! appeared first on Saigon Nhỏ.
