Bằng việc thanh tra dự án xây dựng trụ sở mới Bộ Ngoại Giao, ông Phạm Bình Minh bị biến thành “con chốt thí” lý tưởng của phe Thủ Tướng Phạm Minh Chính trong cuộc chiến quyền lực sinh tử với phe Tổng Bí Thư Tô Lâm.
Giữa lúc công tác chuẩn bị nhân sự cho Đại hội Đảng XIV bước vào giai đoạn cao trào, “then chốt của then chốt,” toàn bộ hệ thống chính trị CSVN đang vận hành ở trạng thái cảnh giác cao độ.
Đây là thời điểm quyết để định định hình bộ máy lãnh đạo cấp cao cho nhiệm kỳ 2026-203, khi nội bộ Đảng CSVN đối diện với nhiều thách thức: áp lực cải cách chính trị, bất ổn kinh tế và chống tham nhũng chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.
Các ứng cử viên Bộ Chính Trị, đặc biệt là các ứng cử viên thuộc nhóm “tứ trụ” đang ráo riết tận dụng từng sự kiện, từng vấn đề để tạo điểm nhấn gây ảnh hưởng, mọi toan tính đều có thể định đoạt vận mệnh chính trị của từng cá nhân lẫn cả phe cánh, nhóm lợi ích.
Trong khi Chủ Tịch Quốc Hội Trần Thanh Mẫn và Chủ Tịch Nước Lương Cường đang dần hụt hơi, mờ nhạt ảnh hưởng trên đường về đích, mọi ánh mắt dồn về hai nhân vật nổi bật nhất trong chính trường Việt Nam hiện tại là: Tổng Bí Thư Tô Lâm và Thủ Tướng Phạm Minh Chính- hai “kỳ phùng địch thủ” không đội trời chung đang dốc toàn lực cho trận đấu định đoạt ngôi vị tối cao.
Ông Tô Lâm ráo riết củng cố quyền lực, quyết bảo vệ chiếc ghế tổng bí thư đang ngồi. Ông Phạm Minh Chính bằng kinh nghiệm luồn lách, qua từng cấp bậc không giấu tham vọng bứt phá, có cơ hội sẵn sàng hạ bệ ông Lâm để trở thành người nắm quyền lực nhất Việt Nam.
Vào ngày 25 Tháng Ba vừa qua, ban chỉ đạo Trung Ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực lãng phí do Tổng Bí Thư Tô Lâm làm trưởng ban bất ngờ quyết định đưa dự án xây dựng trụ sở mới của Bộ Ngoại Giao vào diện theo dõi đặc biệt do có dấu hiệu lãng phí, sai phạm nghiêm trọng.
Tọa lạc tại số 2 đường Lê Quang Đạo, TP.Hà Nội, dự án được khởi công từ Tháng Tám, 2009. Dự án thuộc nhóm A, công trình cấp đặc biệt quốc gia, gồm 14 tầng nổi và một tầng hầm, tổng diện tích sàn 126,282m2, bao gồm nhiều hạng mục hiện đại như trung tâm hội nghị, văn phòng làm việc và sân đỗ trực thăng.
Với tổng mức đầu tư ban đầu là gần 3,500 tỷ đồng, do nhiều yếu tố như biến động giá cả vật tư, nhân công và tỷ giá nên đến năm 2014, tổng mức đầu tư được điều chỉnh tăng lên hơn 4,000 tỷ đồng. Sau đó, dự án một lần nữa bị đội vốn lên đến 5,952,7 tỷ đồng, vượt mức đầu tư ban đầu hơn 1.500 tỷ đồng.
Công ty Cổ phần Tư vấn Công nghệ, Thiết bị và Kiểm định Xây dựng (gọi tắt là CONINCO) được sự giới thiệu của Bộ Xây Dựng tham gia với vai trò tư vấn giám sát cho dự án này. Tuy nhiên mới đây, CONINCO bị thanh tra Chính Phủ thanh tra và kết luận có nhiều sai phạm liên quan đến hai dự án xây dựng: cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.
Sau hơn 15 năm, dự án xây dựng trụ sở mới Bộ Ngoại Giao vẫn chưa hoàn thiện, hiện chỉ sử dụng một phần nhỏ, trở thành biểu tượng điển hình của sự trì trệ, lãng phí và yếu kém trong quản lý đầu tư công.
Chưa rõ Thanh Tra Chính Phủ có kết luận thanh tra dự án sai phạm như thế nào, nhưng việc xem xét truy cứu trách nhiệm sẽ tập trung vào các nhóm đối tượng, cá nhân và tùy thuộc mức độ sai phạm hoặc liên đới.
-Nhóm đối tượng gồm: Ban quản lý dự án thuộc Bộ Ngoại Giao, đơn vi tư vấn giám sát CONINCO và các đơn vị thẩm định, kiểm toán, phê duyệt vốn thuộc Bộ Kế Hoạch& Đầu tư, Bộ Tài Chính, Bộ Xây Dựng…
-Các cá nhân: Lãnh đạo Bộ Ngoại Giao, lãnh đạo Bộ Xây Dựng, các cán bộ cấp lãnh đạo ban quản lý dự án thuộc Bộ.
Dự án thuộc Bộ Ngoại Giao, dù không trực tiếp thi công nhưng lãnh đạo của bộ này có vai trò phê duyệt, điều hành, giám sát tổng thể. Việc để dự án rơi vào tình trạng trì truệ, lãng phí cho đến ngày hôm nay là dấu hiệu của sự buông lỏng quản lý, thiếu giám sát tiến độ và chất lượng, vi phạm quy định về đầu tư công nên các thời kỳ bộ trưởng: Phạm Gia Khiêm, Phạm Bình Minh, Bùi Thanh Sơn không tránh khỏi việc phải chịu trách nhiệm chính hoặc bị liên đới trách nhiệm.
Cựu Bộ Trưởng Bộ Ngoại Giao Phạm Gia Khiêm (2004 đến 2011), thuộc giai đoạn đầu khởi công xây dựng dự án, nhưng các vấn đề liên quan đến điều chỉnh vốn và thay đổi nhà thầu chỉ phát sinh sau khi ông Khiêm không còn giữ chức bộ trưởng, nên khả năng chịu trách nhiệm trực tiếp về những sai phạm trong quá trình triển khai dự án là không cao.
Cựu Bộ Trưởng Bộ Ngoại Giao Phạm Bình Minh (2011 đến 2021), thời điểm dự án xảy ra những sai phạm và kéo dài suốt hơn một thập niên sau đó.
Bộ Trưởng Bộ Ngoại Giao Bùi Thanh Sơn (từ năm 2021 đến nay), thời điểm dự án tiếp tục đình trệ và phát sinh lãng phí nghiêm trọng, dự đoán ông Sơn phải chịu trách nhiệm người đứng đầu.
Như vậy, sắp tới khi công bố kết luận thanh tra dự án, khả năng cao ông Phạm Bình Minh bị xem xét trách nhiệm chính, thậm chí không loại trừ kịch bản bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu có hành vi trục lợi cá nhân hoặc thông đồng tham nhũng.
Từ Tháng Mười Một, 2013, đến Tháng Giêng 2023, ngoài chức vụ bộ trưởng Bộ Ngoại Giao, ông Minh kiêm luôn chức vụ phó thủ tướng Chính Phủ.
Ngày 30 Tháng Mười Hai, 2022, ông Minh bị cho thôi giữ chức ủy viên Bộ Chính Trị, ủy viên Trung Ương Đảng khóa XIII.
Ngày 5 Tháng Giêng , 2023, ông Minh bị Quốc Hội CSVN phê chuẩn miễn nhiệm chức vụ phó thủ tướng Chính Phủ. Mặc dù lý do miễn nhiệm đưa ra là theo nguyện vọng cá nhân của ông Minh nhưng dư luận đồn đoán cho rằng, ông Minh mắc sai phạm ở vụ án “chuyến bay giải cứu” trong đại dịch COVID-19.
Chính trị Việt Nam không tránh khỏi yếu tố phe nhóm và đấu đá nội bộ. Đại hội Đảng lần thứ XIV đang cận kề, phe nhóm trong Đảng đứng đầu là Tổng Bí Thư Tô Lâm và phe nhóm trong Chính Phủ đứng đầu là Thủ Tướng Phạm Minh Chính đang ở thế giằng co.
Khi còn đương chức, ông Minh có mối quan hệ thân thiết với các đời thủ tướng Chính Phủ trong đó có Thủ Tướng Phạm Minh Chính. Từ lâu ông Minh được sắp xếp thuộc phe nhóm ông Chính, ở thế đối trọng với phe nhóm ông Tô Lâm. Nay đã về hưu nhưng ông Minh bỗng trở thành “quân cờ” lý tưởng để phe Tô Lâm tung đòn phủ đầu nhắm vào phe ông Chính, hạ uy tín ông Chính và đồng thời tạo dư luận có lợi cho ông Tô Lâm trong ván đấu quyền lực.
Truy vết những sai phạm của ông Minh trong quá khứ, là cách giải quyết mâu thuẫn chính trị mà phe nhóm của ông Tô Lâm đang chọn dùng. Cho nên, không có gì là khó hiểu khi ông Tô Lâm chỉ đạo đưa dự án xây dựng trụ sở mới của Bộ Ngoại Giao vào diện theo dõi đặc biệt.
Về phía ông Chính, trong tình thế khó xử, việc bảo vệ ông Minh sẽ khiến ông trở thành mục tiêu tấn công trực diện của đối thủ. Nhưng buông bỏ ông Minh là đồng nghĩa với việc hy sinh một đồng minh thân cận, từng là cánh tay đắc lực của thủ tướng trong các chiến lược ngoại giao và đối nội. Thế nhưng, nhằm giữ vị thế chính trị ở Đại Hội Đảng XIV và tránh gây hại cho đại cuộc, ông Minh trở thành “con chốt thí” lý tưởng của Thủ Tướng Phạm Minh Chính.
Mặc khác, ông Minh hiện cũng không còn giá trị lợi dụng nhiều nên ông Chính không cần thiết phải tập trung bảo vệ, không thể vì ông Minh mà để đối thủ Tô Lâm lợi dụng làm bàn đạp hạ bệ.
Không có lợi trong việc bảo vệ ông Minh, ông Chính tính toán kỹ lưỡng bằng cách để ông Minh ra đi trong im lặng hoặc thậm chí xử lý với một cái giá có thể chấp nhận được, miễn bảo toàn thế trận.
Phanh phui sai phạm tại dự án xây dựng trụ sở mới Bộ Ngoại Giao không chỉ là đòn phản công chính trị sắc bén của phe nhóm ông Tô Lâm nhắm vào phe nhóm Phạm Minh Chính, mà còn là là thông điệp răn đe gửi tới tất cả những ai muốn ủng hộ ông Chính rằng, Phạm Bình Minh là con trai của cố Bộ Trưởng Bộ Ngoại Giao CSVN ông Nguyễn Cơ Thạch (tên khai sanh là Phạm Văn Cương)-một công thần chế độ giờ cũng có thể bị đưa ra xử lý sai phạm để làm gương.
Trong hoàn cảnh này, ông Chính không có nhiều sự lựa chọn, buộc phải thỏa hiệp và lùi bước trước sức mạnh của ông Tô Lâm. Vậy nên, số phận chính trị của ông Phạm Bình Minh gần như đã được an bài, một hồi kết không mong muốn của “con chốt thí.”
Bởi lẽ, chính trị đã đưa ông Minh trở thành biểu tượng ngoại giao ở quá khứ, từng đứng trên bục phát biểu về sự minh bạch & liêm chính. Nhưng nay cũng chính trị đang đưa ông vào “lò,” khả năng cao sẽ bị cáo buộc thiếu trách nhiệm trọng quản lý đầu tư công.
The post Phạm Bình Minh – ‘con chốt thí’ của Thủ Tướng Phạm Minh Chính appeared first on Saigon Nhỏ.
