Việc VinSpeed, một doanh nghiệp nằm trong hệ sinh thái Vingroup-Phạm Nhật Vượng bất ngờ đưa đề xuất đầu tư Dự án đường sắt cao tốc Bắc-Nam với những con số táo bạo chưa từng có, không chỉ đơn thuần là một động thái kinh tế, mà đằng sau vỏ bọc đầu tư này là sự hình thành một liên minh quyền lực chính trị-tài phiệt mới tại Việt Nam.
Giữa lúc chính sự Việt Nam đang ở hồi gây cấn cực độ trước Đại hội Đảng XIV, các phe nhóm quyền lực không ngừng chạy đua ảnh hưởng chính trị, một bản đề xuất kinh tế của doanh nghiệp gửi đến Chính Phủ CSVN tưởng chừng khá bình thường nhưng lại phơi bày những yếu tố táo bạo, gây chấn động chính trường.
Trong văn bản số: 01/2025/VSP của Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Đường sắt cao tốc VinSpeed do chính tổng giám đốc tập đoàn doanh nghiệp Vingroup Phạm Nhật Vượng ký vào ngày 6 Tháng Năm, 2025, gửi đến Thủ Tướng Chính Phủ Phạm Minh Chính và Phó Thủ Tướng Trần Hồng Hà, với nội dung: “Đề xuất đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam.”
Ngay từ lời mở đầu, Công ty VinSpeed giới thiệu được thành lập bởi các tổ chức, cá nhân Việt Nam trong đó có tập đoàn doanh nghiệp Vingroup-một trụ cột thuộc hệ sinh thái của Tập đoàn này.
Theo bản đề xuất, mục tiêu của Vinspeed là đầu tư xây dựng, kinh doanh (vận hành, khai thác) các công trình đường sắt cao tốc, sản xuất các phương tiện giao thông vận tải đường sắt (đầu máy, toa xe) và hệ thống tín hiệu, điều khiển đường sắt nhằm góp phần vào việc phát triển kết cấu hạ tầng giao thông quốc gia.
Trên cơ sở đó, VinSpeed đã triển khai nghiên cứu hồ sơ Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc-Nam (gọi tắt là “dự án đường sắt cao tốc Bắc-Nam”) được Quốc Hội CSVN quyết định chủ trương đầu tư. Dự án có tổng mức vốn đầu tư ban đầu là khoảng $67 tỷ. Đáng chú ý, cơ cấu vốn phân bổ theo đề xuất gồm: VinSpeed tự thu xếp khoảng $13.4 tỷ (khoảng 20%) và đề nghị Nhà Nước cho vay $53.6 tỷ (80%), lãi suất 0% trong 35 năm. Đây là đề xuất chưa từng có tiền lệ trong lịch sử đầu tư công ở Việt Nam.
Ngoài ra, VinSpeed còn táo bạo đề xuất, yêu cầu và mong muốn thêm:
-Nhà Nước chi trả toàn bộ chi phí giải phóng mặt bằng.
-Miễn toàn bộ thuế nhập khẩu đối với máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải, các linh kiện và vật tư phục vụ việc xây dựng, khai thác, bảo trì dự án.
-Được độc quyền vận hành dự án trong vòng 99 năm.
-Gía vé tối thiểu bằng 60% đến 75% giá vé máy bay trên cùng tuyến.
-Được chỉ định làm chủ đầu tư các dự án bất động sản dọc theo dự án.
Mặc dù nội dung văn bản chỉ là những đề xuất, yêu cầu và mong muốn liên quan dự án do VinSpeed đưa ra thuần túy kinh tế, nhưng ngay lập tức thu hút sự quan tâm đặc biệt từ dư luận và giới quan sát tình hình chính sự Việt Nam. Nhiều ý kiến chia sẻ, thông qua dự án này, VinSpeed chủ yếu kiếm lời từ chênh lệch giá nhưng đổi lại, việc doanh nghiệp này muốn được làm nhà đầu tư mà không qua đấu thầu là không phù hợp với nguyên tắc cạnh tranh công bằng, minh bạch cũng như ảnh hưởng đến việc phân bổ nguồn lực quốc gia, trái với tinh thần của luật Đấu Thầu và luật Đầu Tư, thậm chí là tạo ra một tiền lệ cực kỳ nguy hiểm trong vấn đề đầu tư công ở Việt Nam.
Từ đây câu chuyện không còn nằm trong phạm vi làm đường. Đồng loạt báo đài-truyền thông Nhà Nước Việt Nam hạ bài sau khi đăng tải thông tin liên quan đến những đề xuất của dự án. Đồng thời cho đến nay, Chính Phủ CSVN cũng chưa có quyết định chính thức chấp thuận những đề xuất này của VinSpeed.
Việc một doanh nghiệp tư nhân như VinSpeed táo bạo đưa ra đề xuất dự án kèm theo các điều kiện ưu đãi về tài chính, chính sách đặc biệt chưa từng có khiến những ai quan tâm không khỏi đặt nghi vấn: Phải chăng có thế lực chính trị rất mạnh đứng đằng sau chống lưng cho doanh nghiệp này? Bởi các siêu dự án ở Việt Nam thường có sự cấu kết giữa nhà đầu tư với nhóm quyền lực chính trị phải là cấp cao từ Trung Ương.
Phe hành chính của Thủ Tướng Phạm Minh Chính đang yếu thế sau các đợt thanh trừng? Hay là phe Tổng Bí Thư Tô Lâm và Bộ Công an – những người đang biến Việt Nam thành nhà nước Công an toàn trị?
Rất dễ tìm ra đáp án, phe nhóm của ông Tô Lâm và Bộ Công An chính là thế lực khả nghi nhất. Trùm tài phiệt Phạm Nhật Vượng không khó tiếp cận với những nhân vật đứng đầu thế lực này, đặc biệt là ông Tô Lâm.
Khi đề xuất xây dựng Dự án cao tốc Bắc-Nam của VinSpeed được lan truyền trên cộng đồng mạng xã hội, người ta chợt nhận ra một điều: Với chiến dịch “đốt lò” chống tham nhũng mà ông Tô Lâm đang đẩy mạnh, hàng loạt đại dự án, siêu dự án động sản và bất động sản bị phanh phui sai phạm trong thời gian qua như: Vạn Thịnh Phát, Tân Hoàng Minh, FLC, Phúc Sơn, Thuận An… nhiều cán bộ bị khởi tố, giam tù kéo theo nhiều cán bộ cấp cao ở Trung Ương như cựu Chủ Tịch Nước Nguyễn Xuân Phúc, cựu Chủ Tịch Nước Võ Văn Thưởng, cựu Chủ Tịch Quốc Hội Vương Đình Huệ… liên đới chịu trách nhiệm thì những dự án của Vingroup hầu như chưa nghe nhắc bị soi xét, thậm chí việc làm ăn của Vingroup ở nước ngoài đang thua lỗ nặng mà truyền thông trong nước cũng im bật, rõ là dấu hiệu lạ thường. Bởi lẽ, chẳng mấy ai tin Vingroup-Phạm Nhật Vượng làm ăn trong sạch, có chăng đang gánh vai trò “tài trợ quyền lực” đúng chỗ ở Bộ Chính Trị nên chưa bị sờ gáy.
Vậy liên minh “Phạm Nhật Vượng -Tô Lâm-Bộ Công An” có “đi đêm” với nhau ở dự án cao tốc Bắc-Nam hay không?
Ông Tô Lâm và Bộ Công An đang thiết lập đế chế mới tại Việt Nam, rất cần liên minh với những tập đoàn kinh tế để chu cấp cho mạch máu sống và Vingroup chính là con mồi béo bỡ không thể bỏ qua. Ông Phạm Nhật Vượng cần một thế lực chính trị đủ mạnh để giữ Vingroup không bị cuốn vào vòng xoáy điều tra, khởi tố nên “chọn mặt gửi vàng” vào phe Tô Lâm-Bộ Công An là điều không còn gì tuyệt vời hơn.
Dự án đường sắt cao tốc Bắc-Nam chính là đòn bẫy, là bản “hợp đồng liên minh chính trị- tài phiệt” giữa hai phe nhóm, hai cá nhân Tô Lâm-Phạm Nhật Vượng. Điều này càng được khẳng định hơn nếu đề xuất trên của VinSpeed được thông qua.
Mặc dù chưa rõ về liên minh mắc xích này, nhưng những gì đang diễn ra cho thấy nếu Phạm Nhật Vượng là trùm tài phiệt thì Tô Lâm là “trùm của các trùm tài phiệt” ở Việt Nam hiện nay. VinSpeed chỉ là một quân tốt, và đề xuất dự án đường sắt cao tốc Bắc- Nam có thể là phép thử, nhưng lại mang dáng dấp của một quả bọc pháo chưa nổ mà đã khiến chính trường Việt Nam rung chuyển.
The post Phạm Nhật Vượng-Tô Lâm: Liên minh quyền lực chính trị-tài phiệt mới? appeared first on Saigon Nhỏ.
