Trong thế giới âm nhạc thu âm, nhỏ tiếng dần là một kỹ thuật quen thuộc và thường được tranh luận, trong đó âm lượng của bài hát giảm dần cho đến khi im bặt. Điều này được nghe thấy trong ca khúc chủ đề của album “The Tortured Poets Department” vào năm 2024 của Taylor Swift, thay vì kết thúc bằng một hợp âm cuối rõ ràng, nó lại từ từ mờ dần. Mặc dù thế hệ trẻ có thể liên tưởng phương pháp này với Swift, ca sĩ sử dụng nó trong suốt sự nghiệp của mình, nhưng kỹ thuật nhỏ dần có một lịch sử phong phú, lâu hơn cả công nghệ thu âm hiện đại.
Khái niệm về một bản nhạc âm thanh dần dần nhỏ tiếng dần có từ nhiều thế kỷ trước. Năm 1772, nhà soạn nhạc người Áo Joseph Haydn sáng tác “Farewell Symphony” (Symphony No. 45), kết thúc bằng cảnh các nhạc công lần lượt tắt nến trên giá nhạc và rời khỏi sân khấu. Điều này dẫn đến việc số lượng nhạc cụ được chơi giảm dần, tạo nên một kết thúc nhẹ nhàng.
Tương tự, nhà soạn nhạc người Anh Gustav Holst sử dụng một ý tưởng tương tự trong tổ khúc dàn nhạc giao hưởng năm 1918 của ông, “The Planets.” Với chương cuối, “Neptune, the Mystic,” ông đặt một dàn hợp xướng nữ trong một căn phòng liền kề và từ từ đóng cửa lại khi bản nhạc kết thúc. Điều này làm cho âm thanh bị tắt tiếng, tạo cảm giác âm nhạc như đang tan biến vào hư không. Những ví dụ ban đầu này chứng minh ý tưởng nghệ thuật đằng sau hiệu ứng mờ dần tồn tại từ rất lâu trước khi công nghệ tạo ra nó trong phòng thu ra đời.
Sự phát triển của công nghệ thu âm
Trong vài thập kỷ đầu tiên của âm nhạc được thu âm, hiệu ứng mờ dần là một quá trình khó khăn để thực hiện. Các bản thu âm ban đầu được thực hiện bằng cách cắt rung động âm thanh trực tiếp lên đĩa sáp. Để tạo ra hiệu ứng nhỏ tiếng dần, bản thân các nhạc công phải tự giảm âm lượng khi chơi. Mãi đến những năm 1950, với sự phổ biến của ghi âm băng từ, hiệu ứng mờ dần mới trở thành một kỹ thuật phòng thu đơn giản và phổ biến. Với công nghệ mới này, các kỹ sư dễ dàng điều chỉnh âm lượng trên bàn trộn âm, biến hiệu ứng nhỏ tiếng thành một công cụ dễ tiếp cận cho các nhà sản xuất và nghệ sĩ.
Tại sao tiếng của bài hát lại nhỏ dần?
Lý do đằng sau việc sử dụng hiệu ứng nhỏ tiếng dần rất đa dạng, từ các quyết định sáng tạo đến tính thực tiễn về mặt thương mại. Một số người nghĩ nó ra đời vì sự tiện lợi – một cách để các nhạc sĩ và nhà soạn nhạc kết thúc một tác phẩm mà không cần phải viết một kết thúc rõ ràng. Bằng cách làm mờ dần, bài hát tiếp tục vô thời hạn trong trí tưởng tượng của người nghe, đây là một công cụ sáng tạo mạnh mẽ.
Ngoài ra, hiệu ứng nhỏ tiếng dần thường được sử dụng trong điệp khúc của bài hát. Kỹ thuật này được thiết kế để phần đáng nhớ nhất của ca khúc được lặp lại liên tục trong đầu người nghe, khiến họ dễ bị mắc kẹt ở đó. Đây là một cách tinh tế nhưng hiệu quả để làm cho bài hát trở nên hấp dẫn và đáng nhớ.
Tuy nhiên, động lực chính của hiệu ứng nhỏ tiếng dần là tính hữu ích của nó đối với các lập trình viên radio. Các đài phát thanh nhạc pop từ lâu ưa chuộng các bài hát dài khoảng ba phút. Hiệu ứng này là một cách hoàn hảo để đạt được độ dài vừa ý. Kỹ thuật này cũng có một ứng dụng thiết thực cho các DJ radio, mang đến cho họ một điểm chuyển tiếp liền mạch. Khi âm lượng của bài hát giảm dần, DJ có một khoảng thời gian rõ ràng để trò chuyện, giới thiệu bài hát tiếp theo hoặc đọc quảng cáo mà không bị kết thúc đột ngột.
Kỹ thuật nhỏ tiếng dần thay đổi theo thời gian. Đỉnh cao của nó diễn ra vào khoảng cuối những năm 1960 đến đầu những năm 1990, trở thành một dấu ấn của nhạc rock cổ điển, pop và R&B. Mặc dù không còn phổ biến như trước, nhưng nó vẫn tiếp tục xuất hiện trong âm nhạc hiện đại. Ví dụ, bài hát “Like That,” một ca khúc chủ chốt trong cuộc tranh cãi năm 2024 giữa Drake và Kendrick Lamar, kết thúc bằng kỹ thuật này.
Đây còn là một công cụ sáng tạo và thương mại định hình âm thanh của nhạc thu âm trong hơn nửa thế kỷ. Dù được sử dụng nhằm để lại ấn tượng sâu sắc hay tạo nên một sự chuyển tiếp mượt mà, thì đây vẫn chứng minh cho thấy công nghệ và nghệ thuật ảnh hưởng lẫn nhau như thế nào.
The post Sự kết hợp giữa công nghệ và nghệ thuận trong thu âm bài hát appeared first on Saigon Nhỏ.
