Trong sách vở tuyên truyền của cộng sản, ta thường nghe đi nghe lại một luận điệu rẻ tiền: “Người giàu là kẻ bóc lột, là ích kỷ, là ác độc.”
Cứ y như thể mở miệng ra là lương thiện phải mặc áo vá, còn hễ ai xài áo lụa thì chắc chắn là gian ác. Nhưng thưa quý bạn đọc, lịch sử loài người đâu có đơn giản như cái loa phường ở xóm. Một trong những minh chứng sống động để đập tan định kiến ấy chính là thảm kịch Titanic năm 1912.
Con tàu được mệnh danh “không thể chìm” ấy chở hơn 2,200 người, từ quý tộc, triệu phú, thương nhân cho đến di dân nghèo khổ, công nhân bồi tàu. Khi tảng băng định mệnh đâm thủng mạn tàu, thì giàu nghèo, sang hèn, quyền thế hay vô danh… tất cả đều đứng trước cùng một câu hỏi: sống hay chết?
Chính trong giờ phút ấy, mọi mặt nạ xã hội rơi xuống, chỉ còn lại bản chất thật của con người. Và trong đêm lạnh thấu xương ấy, ánh sáng nhân phẩm lại tỏa ra từ những người bị cộng sản thường xuyên chụp mũ là “tư sản ác ôn.”
Trước hết, hãy nhắc đến John Jacob Astor IV. Đây là một trong những người giàu nhất hành tinh hồi đầu thế kỷ 20, tài sản của ông ấy đủ để xây dựng 30 chiếc Titanic. Vậy mà khi hiểm nguy cận kề, ông không chọn mua đường thoát thân bằng vàng bạc. Ông đưa người vợ trẻ đang mang thai lên xuồng cứu sinh, rồi bình thản quay lại boong tàu, nhường chỗ cho hai đứa bé xa lạ.
Có kẻ nói ông giàu nên mới dễ làm người tốt. Nhưng xin hỏi: trong cảnh sóng gió ấy, ai cũng chỉ có một mạng sống, đâu có ngân hàng nào đổi mạng lấy tiền? Hành động của Astor không phải là chuyện “của nhiều nên không tiếc,” mà là một quyết định có ý thức, rằng nhân phẩm quan trọng hơn mạng sống.
Kế đó là Isidor Straus, đồng sở hữu chuỗi cửa hàng Macy’s nổi tiếng. Khi thủy thủ mời ông lên xuồng cứu sinh, ông chỉ lắc đầu: “Tôi sẽ không bao giờ lên trước những người đàn ông khác.” Ngắn gọn, rõ ràng, như một bản tuyên ngôn. Người cộng sản vẫn bảo giới tư sản chỉ biết “tận hưởng trên mồ hôi của kẻ khác.” Nhưng thử hỏi, nếu đúng vậy, sao trong giờ khắc định mệnh, ông lại từ chối đặc quyền, để dành chỗ cho người lạ?
Và ta không thể quên bà Ida Straus, vợ ông. Bà hoàn toàn có thể sống sót, thậm chí được thủy thủ nài nỉ lên xuồng. Nhưng bà đã nhường chỗ cho cô hầu gái Ellen Bird. Rồi bà nắm tay chồng, thốt câu để đời: “Chúng ta đã sống với nhau bấy nhiêu năm, giờ có chết thì cũng chết bên nhau.”
Người ta nói Titanic là bi kịch, nhưng chính Ida đã biến nó thành khúc tình ca bất diệt, vang lên không phải trong phòng hòa nhạc, mà trên boong tàu chìm dần vào biển lạnh.
Những câu chuyện ấy đủ sức khiến người đời nhìn lại. Cộng sản thích vẽ một bức tranh một màu: giàu tức là xấu, nghèo tức là tốt. Nhưng Titanic chứng minh đời không giản đơn như vậy. Có người giàu cao thượng, cũng như có kẻ nghèo ích kỷ. Phẩm chất con người không nằm ở ví tiền, mà nằm ở trái tim.
Nếu chịu khó nhìn quanh, ta sẽ thấy: trong mọi xã hội, mọi giai tầng, đều có kẻ tiểu nhân và bậc quân tử. Có người nghèo nhưng lại tham lam, trộm cắp. Có người giàu nhưng sẵn sàng xây trường học, bệnh viện, giúp kẻ khó. Định kiến “người giàu là ác” chỉ là một chiêu bài chính trị để gieo mầm thù hận, để lùa đám đông vào vòng đấu tranh giai cấp. Nhưng lịch sử không đứng về phía hận thù. Lịch sử ghi nhớ những ai biết sống tử tế.
Ngày nay, giữa lòng New York hoa lệ, Macy’s vẫn sừng sững như một biểu tượng tiêu dùng. Ít ai còn nhớ ông chủ của nó là Isidor Straus. Nhưng chính Titanic đã làm ông bất tử, không phải vì khối tài sản, mà vì câu nói thẳng thắn và cái chết hiên ngang.
John Jacob Astor IV cũng vậy: người đời có thể quên những tòa nhà ông xây, nhưng sẽ không bao giờ quên hình ảnh ông lùi bước nhường chỗ cho trẻ thơ.
Có lẽ cộng sản sẽ bĩu môi, cho rằng đó chỉ là chuyện “văn học tiểu tư sản ướt át.” Nhưng hãy nhớ: các nhân chứng trên Titanic đã xác nhận, những câu chuyện ấy là thật. Và sự thật thì không cần tô hồng, nó đã đủ chói sáng.
Vậy thì, thay vì gieo rắc hận thù, hãy để Titanic dạy ta một bài học: giàu hay nghèo, điều quyết định phẩm giá con người không phải là tài khoản ngân hàng, mà là lựa chọn đạo đức trong giờ phút khắc nghiệt. Nếu một triệu phú có thể chết để cứu một đứa trẻ nghèo, thì ai dám nói giàu đồng nghĩa với ác?
Kết lại, xin mượn câu nói của một triết gia: “Giàu có không làm người ta trở thành ác quỷ, cũng như nghèo khổ không tự động biến ai đó thành thánh nhân.” Titanic đã chứng minh điều ấy bằng mạng sống, bằng nước mắt, và bằng những tấm gương nhân bản lấp lánh. Và nếu hôm nay có ai vẫn cố chấp giữ định kiến rằng “người giàu là xấu,” xin hãy một lần nhìn lại hình ảnh John Jacob Astor IV và vợ chồng Isidor – Ida Straus giữa màn đêm Bắc Đại Tây Dương. Bởi chính họ, những con người giàu có, đã để lại cho đời một di sản không thể đong đếm bằng tiền: bài học về tình người và nhân phẩm.
(Melbourne)
The post Titanic và những con người ‘giàu mà không ác’ appeared first on Saigon Nhỏ.
