Dịch virus Chikungunya tại Trung Quốc bắt đầu bùng phát từ giữa Tháng Sáu 2025, với ca đầu tiên ghi nhận tại thành phố Phật Sơn, tỉnh Quảng Đông.
Tính đến đầu Tháng Tám, đã có hơn 7,000 ca mắc được báo cáo tại Quảng Đông, trong đó riêng Phật Sơn chiếm hơn 5,000 ca. Dịch hiện đã lan ra ít nhất 12 thành phố trong tỉnh, bao gồm Quảng Châu, Đông Hoản, Thâm Quyến, và Dương Giang.
Đây là đợt bùng phát chikungunya lớn nhất từng được ghi nhận tại Trung Quốc đại lục, và hiện chưa ghi nhận ca tử vong. CDC Hoa Kỳ vừa ban hành cảnh báo cấp độ 2 đối với khu vực này.
Với cảnh báo cấp độ 2, người du lịch đến vùng ảnh hưởng như Quảng Đông cần thực hiện các biện pháp phòng tránh muỗi nghiêm ngặt: mặc quần áo dài tay, dùng kem chống muỗi, ngủ trong màn, và tránh ra ngoài vào sáng sớm hoặc chiều tối. Người thuộc nhóm nguy cơ cao nên cân nhắc chích vaccine trước khi đi. Sau khi trở về, nếu có triệu chứng sốt, đau khớp, phát ban, cần đi khám ngay và khai báo lịch trình di chuyển.
Một số thông tin về bệnh do virus Chikungunya mà bạn cần biết:
Bệnh này được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1952 trong một đợt bùng phát dịch bệnh ở làng Makonde, vùng Tanzania (Đông Phi). Virus lây truyền qua muỗi Aedes, vật chủ trung gian tương tự với virus Dengue gây bệnh sốt xuất huyết. So với sốt xuất huyết triệu chứng ban đầu của Chikungunya khá giống như sốt cao, đau đầu và phát ban. Tuy nhiên, chikungunya gây đau khớp dữ dội kéo dài nhiều tuần hoặc tháng, trong khi sốt xuất huyết thường kèm theo chảy máu và nguy cơ sốc nguy hiểm tính mạng. Chikungunya ít gây tử vong hơn nhưng có thể ảnh hưởng lâu dài về sức khỏe.
Tên “chikungunya” có nguồn gốc từ ngôn ngữ Makonde (một ngôn ngữ Bantu của người bản địa ở Tanzania và Mozambique). Chikungunya có nghĩa là “gập người lại” hoặc “co quắp người,” mô tả tư thế đi lom khom của bệnh nhân do đau khớp nghiêm trọng (đau nhức đến mức không thể đứng thẳng), một triệu chứng đặc trưng của bệnh.
Trong một số trường hợp hiếm gặp, nó có thể gây bệnh ở hệ thần kinh trung ương, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh. Các triệu chứng đau khớp có thể kéo dài từ nhiều tháng đến nhiều năm và dẫn đến viêm khớp.
Theo CDC, hiện có hai loại vaccine được cấp phép tại Hoa Kỳ để phòng bệnh Chikungunya:
1.Vaccine sống giảm độc lực (IXCHIQ) được phát triển và thử nghiệm từ cuối thập niên 2010, và được Cơ Quan Quản Lý Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt cấp phép sử dụng vào năm 2023.
2.Vaccine dạng cấu trúc nhỏ giống virus (virus-like particle vaccine) (VIMKUNYA) được phê duyệt gần cùng thời điểm, nhằm phòng ngừa cho nhóm có nguy cơ cao hoặc người đi đến vùng dịch.
Do vậy, với cảnh báo này thì người dân nên hạn chế đi du lịch đến các vùng dịch nếu không cần thiết. Nếu bắt buộc phải đi thì nên cẩn trọng thực hiện các biện pháp phòng tránh muỗi nghiêm ngặt như đã nói trên và cân nhắc chích vaccine (nếu có).
Ngoài ra, diệt muỗi là một trong những biện pháp phòng chống dịch chikungunya (và cả sốt xuất huyết) hiệu quả nhất, vì virus này lây truyền qua muỗi Aedes. Việc ngăn muỗi đốt và kiểm soát muỗi là cách tốt nhất để hạn chế lây lan.
Các biện pháp gồm: loại bỏ nơi muỗi sinh sản (vật chứa nước đọng), diệt lăng quăng, phun thuốc diệt muỗi và sử dụng hóa chất hoặc cá để kiểm soát ấu trùng. Kết hợp với việc mặc quần áo dài, dùng kem chống muỗi và ngủ màn, diệt muỗi đóng vai trò then chốt trong bảo vệ cộng đồng khỏi dịch bệnh.
***
Tài liệu tham khảo:
Weaver, S. C. & Forrester, N. L. Chikungunya: Evolutionary history and recent epidemic spread. Nature Reviews Microbiology 11, 491–500 (2013).
Powers, A. M. & Logue, C. H. Changing patterns of chikungunya virus: re-emergence of a zoonotic arbovirus. Journal of General Virology 88, 2363–2377 (2007).
Lumsden, W. H. R. An epidemic of virus disease in Southern Province, Tanganyika Territory, in 1952–1953. Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene 51, 152–157 (1957).
Chang, L.-Y. et al. Chikungunya outbreak in Taiwan, 2007: clinical and epidemiologic characteristics. Emerging Infectious Diseases 15, 813–816 (2009).
FDA News Release. FDA approves first vaccine for prevention of chikungunya virus disease. U.S. Food and Drug Administration (2023).
The post Cảnh báo dịch virus Chikungunya tại Trung Quốc appeared first on Saigon Nhỏ.
