Khi chúng ta già đi, việc giữ cho trí óc minh mẫn trở nên quan trọng không kém việc duy trì thể lực.
Sau 65 tuổi, khoảng 40% người cao tuổi bị mất trí nhớ ở một mức độ nào đó. Bạn không nhớ mình đã uống thuốc buổi sáng chưa, đã cho rau vào ngăn mát tủ lạnh chưa,… Trong số những người trên 70 tuổi, khoảng 16% gặp phải các suy giảm nhận thức nhẹ, như có vấn đề trong việc sử dụng ngôn ngữ, định hướng không gian, tư duy logic và ra quyết định. Đây là giai đoạn chuyển tiếp giữa quá trình lão hóa bình thường và sa sút trí tuệ. Người bệnh có biểu hiện suy giảm trí nhớ hoặc các chức năng nhận thức khác, nhưng vẫn duy trì khả năng tự chăm sóc và thói quen sinh hoạt hàng ngày.
Ngày nay, nghiên cứu khoa học chứng minh kết nối xã hội giúp bạn duy trì sự minh mẫn dù đã qua tuổi 70.
Mặc dù di truyền và các bệnh lý nền đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe nhận thức và lão hóa, nhưng thói quen và lối sống có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong việc duy trì sự minh mẫn cho trí óc.
Giao lưu xã hội hỗ trợ chức năng não bộ và miễn dịch, đồng thời kết nối bạn với cộng đồng. Hoạt động thể chất, giấc ngủ chất lượng và dinh dưỡng tốt đều hỗ trợ sức khỏe não bộ.
Nghiên cứu gần đây phát hiện đời sống xã hội của bạn có thể đóng vai trò lớn nhất.
“Thói quen tốt nhất để duy trì sự minh mẫn sau 70 tuổi là duy trì kết nối xã hội, thông qua trò chuyện, các hoạt động cộng đồng hoặc đơn giản là dành thời gian chất lượng cho người khác,” theo Erica Park, tiến sĩ y khoa, thạc sĩ quản trị kinh doanh.
Vì sao kết nối xã hội là chìa khóa để duy trì sự minh mẫn?
Dù đó chỉ là cuộc gặp gỡ bạn bè để đi dạo, tham dự các sự kiện cộng đồng hay gọi video với các thành viên trong gia đình, tương tác xã hội thường xuyên rất quan trọng đối với sự minh mẫn về tinh thần.
Kết nối xã hội hỗ trợ cấu trúc và chức năng não bộ
Người lớn tuổi không thường xuyên tương tác với người thân và ít tham gia vào cộng đồng có nguy cơ suy giảm nhận thức và sa sút trí tuệ cao hơn. Tương tác thường xuyên giúp giảm căng thẳng, hỗ trợ trí nhớ và duy trì sự tập trung cho trí óc.
Các nghiên cứu dài hạn quy mô lớn phát hiện những người sống tách biệt với xã hội có nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ cao hơn từ 26% đến 62% so với những người vẫn duy trì kết nối xã hội.
Chụp não cho thấy những người trưởng thành này có ít chất xám hơn ở các vùng não chịu trách nhiệm về trí nhớ và học tập. Những thay đổi này có liên quan đến sự biểu hiện kém của các gene cụ thể giúp bảo vệ chống lại bệnh Alzheimer và hỗ trợ chức năng não khỏe mạnh.
Kết nối xã hội hỗ trợ hệ thống miễn dịch mạnh mẽ
Sức khỏe thể chất và sức khỏe nhận thức là hai phần gắn bó chặt chẽ với nhau. Ở cấp độ di truyền, sự cô đơn gây ra sự biểu hiện kém của các gene chống viêm và sự biểu hiện quá mức của các gene liên quan đến phản ứng miễn dịch gây viêm. Điều này có thể làm giảm khả năng chống lại bệnh tật của cơ thể.
Một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh không chỉ giúp bạn dễ dàng tham gia vào các hoạt động khác hỗ trợ não bộ và sức khỏe tinh thần mà còn có thể ảnh hưởng trực tiếp đến nhận thức. Nghiên cứu gần đây cho thấy chức năng miễn dịch kém và tình trạng viêm nhiễm gia tăng có liên quan đến suy giảm nhận thức, bất kể có mắc chứng mất trí nhớ hay không.
Kết nối chính là sự luyện tập giúp tâm trí bạn luôn minh mẫn
Mỗi cuộc trò chuyện hoặc hoạt động chung đều giống như một bài tập nhỏ cho não bộ. Học một trò chơi bài mới, thảo luận về cuốn sách mới đọc với câu lạc bộ sách, học một kỹ năng mới cho một dự án cộng đồng hay tham gia một cuộc trò chuyện sâu sắc, khơi gợi suy nghĩ, bạn đang kích thích và củng cố các vùng não giúp duy trì sự minh mẫn.
Một nghiên cứu nhỏ cho thấy những người lớn tuổi dành ít nhất sáu tuần để học các kỹ năng như vẽ, học một ngôn ngữ mới hoặc chơi nhạc đã cải thiện các chức năng điều hành – như lập kế hoạch, tổ chức và giải quyết vấn đề – và sự cải thiện này kéo dài đến nhiều năm sau.
Luyện tập giúp bạn luôn năng động
Hoạt động thể chất thường xuyên có mối liên hệ chặt chẽ với sức khỏe nhận thức tốt hơn. Đó là vì hoạt động thể chất giúp tăng cường lưu lượng máu lên não, hỗ trợ trí nhớ và tâm trạng, đồng thời giúp bạn kết nối xã hội nếu bạn là thành viên của một đội nhóm.
Trên thực tế, một nghiên cứu cho thấy người cao tuổi năng động có nguy cơ mắc bệnh Alzheimer thấp hơn 37% so với những người ít vận động.
Theo một nghiên cứu gần đây, lợi ích này đến từ cả hai phía, cho thấy mức độ hỗ trợ xã hội cao hơn làm tăng hoạt động thể chất ở người cao tuổi, trong khi hoạt động thể chất thúc đẩy giao lưu xã hội nhiều hơn. Vì vậy, dù bạn gặp bạn bè để đi bộ, tham gia lớp yoga hay chơi bóng chày, bạn đều sẽ rèn luyện trí nhớ và kỹ năng tư duy.
Cách duy trì kết nối xã hội
Nếu bạn muốn tăng cường sự nhạy bén về tinh thần thông qua kết nối, dưới đây là một số cách để trở thành một người năng động.
-Tham gia câu lạc bộ hoặc lớp học
Tim những kỹ năng hoặc chủ đề mà bạn luôn muốn học, hoặc khám phá những hoạt động bạn từng yêu thích và tìm cách thực hiện.
Hãy tham gia một câu lạc bộ địa phương hoặc trung tâm dành cho người cao tuổi, hoặc tham gia một hoạt động nhóm như nhóm đi bộ, câu lạc bộ sách hoặc lớp học cộng đồng. Những hoạt động này mang lại nhiều lợi ích vượt xa kết nối xã hội, bao gồm hoạt động thể chất, cơ hội học tập và ý thức mạnh mẽ về mục đích và cộng đồng.
-Lên lịch các ngày trong tuần
Để giữ trách nhiệm và giảm bớt sự mệt mỏi khi phải quyết định cách sử dụng thời gian, hãy lên lịch các hoạt động trên lịch của bạn. Dù bạn đăng ký một lớp học hàng tuần, đi bộ buổi sáng với bạn bè hay lên kế hoạch trò chuyện video với người thân, bạn sẽ có nhiều khả năng duy trì thói quen này hơn khi mọi người đang trông cậy vào bạn.
Chỉ cần bảo đảm bắt đầu từ những việc nhỏ và xây dựng với tốc độ thoải mái và dễ quản lý. Nó càng trở thành một phần trong nhịp điệu hàng tuần của bạn, thì nó sẽ càng tự nhiên và có lợi.
-Kết hợp với một thói quen khác
Để hình thành thói quen lên lịch và tham gia các hoạt động xã hội, bạn nên kết hợp nó với một thói quen hàng ngày mà bạn đã thực hiện.
Nếu bạn phải ngồi vào máy tính mỗi sáng để kiểm tra email, hãy tranh thủ dành vài phút kiểm tra lịch sự kiện cộng đồng hoặc FaceTime với một thành viên gia đình hoặc bạn bè. Những ý tưởng tuyệt vời khác bao gồm làm việc nhà, làm vườn với bạn bè, hoặc đi bộ cùng nhau sau khi đi lễ chùa, đi nhà thờ, hoặc các buổi họp mặt cộng đồng khác.
Những mẹo khác để giữ cho trí não minh mẫn
-Ưu tiên hoạt động thể chất. Vận động thể chất ít nhất năm lần mỗi tuần có thể mang lại lợi ích nhận thức lớn nhất sau tuổi 70. Chỉ cần bắt đầu từ những hoạt động nhỏ, chú trọng đến sự an toàn và tìm những hoạt động bạn yêu thích.
-Ăn uống cân bằng, giàu dinh dưỡng
Hỗ trợ sức khỏe não bộ bằng cách ăn thực phẩm nguyên chất, giàu dinh dưỡng. Ưu tiên các bữa ăn bổ dưỡng, cân bằng với đủ protein, trái cây và rau củ có thể giúp giảm viêm và ngăn ngừa các bệnh mãn tính khi lão hóa.
-Tiếp tục học các kỹ năng mới
Thường xuyên vận động trí óc là điều cần thiết để giữ cho trí óc minh mẫn khi bạn già đi. Tham gia các hoạt động thể dục khác nhau và khám phá những chủ đề mới đều hỗ trợ cải thiện chức năng nhận thức.
-Ngủ đủ giấc
Có mối liên hệ chặt chẽ giữa lão hóa, ngủ kém và suy giảm nhận thức. Mặc dù mối quan hệ giữa ba yếu tố này chưa thực sự rõ ràng, nhưng những người trưởng thành ưu tiên giấc ngủ và giải quyết các vấn đề về giấc ngủ như ngưng thở khi ngủ hoặc mất ngủ có thể được bảo vệ tốt hơn khỏi suy giảm nhận thức.
Duy trì kết nối xã hội không chỉ giúp cải thiện tâm trạng mà còn là một trong những cách hiệu quả nhất để bảo vệ não bộ khi chúng ta già đi. Tương tác xã hội giúp trí óc bạn luôn năng động, hỗ trợ cấu trúc não bộ khỏe mạnh, tăng cường hệ miễn dịch và thường khuyến khích các thói quen lành mạnh khác như tập thể dục thường xuyên. Dù đó là tham gia một nhóm cộng đồng, gọi điện cho bạn bè hay tìm một người bạn tập luyện, việc ưu tiên kết nối xã hội có thể giúp bạn luôn minh mẫn, khỏe mạnh và hạnh phúc hơn cho đến tận những năm 70 tuổi và hơn thế nữa.
Hãy dùng nó (trí óc), nếu không muốn nó bỏ bạn mà đi.
(theo EatingWell)
The post Bí quyết duy trì sự minh mẫn ở tuổi 70 appeared first on Saigon Nhỏ.
