Thi thể của nhà lãnh đạo Phật giáo Tây Tạng có ảnh hưởng, được cho là đã chết trong khi bị giam giữ tại Việt Nam, đã được bí mật hỏa táng tại Thành phố Hồ Chí Minh vào Chủ Nhật, bất chấp lời kêu gọi của các nhà hoạt động cho phép đưa hài cốt của ông trở về Tây Tạng, hai nguồn tin từ khu vực và các nhóm nhân quyền nói với RFA.
Các nhóm bảo vệ quyền của người Tây Tạng đã lên án vụ hỏa táng và kêu gọi quốc tế gây sức ép với Việt Nam và Trung Quốc để làm rõ hoàn cảnh cái chết của Tulku Hungkar Dorje.
Nhà sư 56 tuổi này là trụ trì thứ 10 của Tu viện Lung Ngon ở huyện Gade, quận Golog, tỉnh Thanh Hải. Ông đã viên tịch vào ngày 29 tháng 3 tại Thành phố Hồ Chí Minh, tu viện của ông cho biết trong một tuyên bố vào ngày 3 tháng 4.
Những đệ tử của ông cho biết vị trụ trì đã trốn sang Việt Nam tám tháng qua để thoát khỏi sự đàn áp của chính quyền Trung Quốc, vì các công việc ông làm liên quan đến giáo dục và quảng bá ngôn ngữ và văn hóa Tây Tạng.
Họ nói rằng ông đã chết trong khi bị giam giữ, sau khi bị bắt trong một chiến dịch chung của cảnh sát Việt Nam và các đặc vụ chính phủ Trung Quốc. Những người này cũng đã nhiều lần kêu gọi một cuộc điều tra độc lập về cái chết của vị cao tăng.
Theo ông Ju Tenkyong, giám đốc Viện Amnye Machen, một trung tâm nghiên cứu chuyên sâu về Tây Tạng có trụ sở tại Dharamsala, Ấn Độ, thì khoảng hơn 30 quan chức Trung Quốc và hơn 40 cảnh sát và quan chức chính phủ Việt Nam được cho là đã giám sát việc vận chuyển thi thể của vị cao tăng đến lò hỏa táng.
Nhóm người này chịu áp lực phải hoàn thành việc hỏa táng trước buổi trưa Chủ Nhật, họ cũng tịch thu điện thoại của tất cả những người tham gia lễ hỏa táng, ông Tenkyong nói với RFA, và cho biết thêm rằng ông đã tiếp cận được một nguồn tin thân cận về vấn đề này.
Một phái đoàn các nhà sư của Tu viện Lung Ngon đã đến Việt Nam vào ngày 5 tháng 4 để nhận hài cốt của Tulku Hungkar Dorje, sau đó đã bị ngăn cản không cho xem các tài liệu liên quan đến lễ hỏa táng, cũng như không được gặp bất kỳ viên chức chính phủ Việt Nam nào để thảo luận về vấn đề này, các nguồn tin cho RFA biết. Hiện vẫn chưa rõ liệu họ có được phép có mặt tại lễ hỏa táng hay không.
Lễ hỏa táng diễn ra tại Công viên hỏa táng Long Thọ ở phía bắc Thành phố Hồ Chí Minh, cách Bệnh viện quốc tế Vinmec Central Park khoảng 40 km (25 dặm), nơi lưu giữ thi hài của ông sau khi qua đời. Công viên được xây dựng vào năm 2014, nằm ở cùng địa điểm với ngôi chùa Phật giáo Tây Tạng hiện nay.
Tiến sĩ Zoe Bedford, giám đốc điều hành của Hội đồng Tây Tạng tại Úc, cho biết: “Hành động vô cùng thiếu tôn trọng này cho thấy một nỗ lực nhằm loại bỏ bằng chứng quan trọng và ngăn chặn sự thật được phơi bày. Chúng tôi lo ngại về một nỗ lực phối hợp nhằm che đậy hoàn cảnh bắt giữ và cái chết của ông, có khả năng liên quan đến chính quyền Trung Quốc”.
Bà nói thêm: “Thế giới phải nêu đích danh vụ việc này: một nỗ lực che đậy cho một vụ giết người được nhà nước hậu thuẫn”.
Chính phủ Việt Nam và Trung Quốc chưa đưa ra bất kỳ tuyên bố công khai nào về cái chết của vị trụ trì, cũng như không trả lời yêu cầu bình luận của RFA.
Trong tháng này, cộng đồng người Tây Tạng trên toàn cầu và các nhóm nhân quyền đã tổ chức các cuộc biểu tình bên ngoài đại sứ quán Trung Quốc tại Ấn Độ và nhiều nơi khác, đồng thời gửi đơn kháng cáo tới chính phủ Việt Nam, kêu gọi một cuộc điều tra minh bạch và trao trả thi hài của Tulku Hungkar Dorje cho tu viện của ông.
Ở Tây Tạng, tu viện của cao tăng Tulku Hungkar Dorje và người dân địa phương ở quận Gade đã bị cấm tổ chức lễ tưởng niệm công khai cho vị trụ trì, trong khi một số người Tây Tạng chia sẻ ảnh hoặc tin nhắn thương tiếc ông trên mạng xã hội đã bị thẩm vấn và giam giữ, cho thấy tính chất nhạy cảm của cái chết của ông.
“Ngay cả bây giờ, Tu viện Lung Ngon vẫn đang phải đối mặt với những khó khăn to lớn, việc phát tán hình ảnh và thông tin về Rinpoche bị nghiêm cấm. Tu viện đã bị đe dọa đóng cửa nếu vi phạm lệnh của chính phủ Trung Quốc”, ông Tenkyong cho biết.
Biên tập bởi Tenzin Pema và Mat Pennington
Tin từ RFA Read More
