Một nhóm nghiên cứu quốc tế phát hiện ra một nguồn đáng ngạc nhiên – nhà vệ sinh trên máy bay – là một công cụ mới mạnh mẽ trong cuộc chiến chống lại kháng thuốc kháng sinh (Antimicrobial resistance – AMR), cuộc khủng hoảng sức khỏe toàn cầu gây ra nhiều ca tử vong hơn cả ung thư vào năm 2050. Theo Newsweek.
Bằng cách phân tích nước thải từ các chuyến bay thương mại, các nhà khoa học theo dõi trực tiếp các mầm bệnh và siêu vi khuẩn nguy hiểm đang lưu hành trên toàn cầu trước khi nó lây lan đến cộng đồng địa phương.
Vấn đề về kháng thuốc kháng sinh
AMR xảy ra khi vi khuẩn, virus, nấm và ký sinh trùng tiến hóa và không còn đáp ứng với thuốc, khiến việc điều trị nhiễm trùng trở nên khó khăn. Hiện tượng này là một mối đe dọa lớn đối với sức khỏe cộng đồng do nhiều yếu tố gây ra, như việc lạm dụng kháng sinh trong chăm sóc sức khỏe và nông nghiệp, điều kiện vệ sinh kém và sự di chuyển nhanh chóng của con người trên khắp thế giới.
Khi di chuyển từ điểm A đến Z, vi khuẩn chúng ta mang theo cũng vậy. Điều này khiến du lịch hàng không quốc tế trở thành một phương tiện cho sự lây lan toàn cầu của các mầm bệnh mới. Các phương pháp giám sát truyền thống, chẳng hạn như theo dõi bệnh nhân tại bệnh viện, thường mang tính phản ứng và cục bộ – không thể cung cấp bức tranh toàn cảnh về nơi siêu vi khuẩn xuất hiện và cách nó lây lan.
Cách tiếp cận mới trong việc giám sát toàn cầu
Một nhóm các nhà nghiên cứu từ tổ chức Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation (CSIRO) và đại học University of South Australia (UniSA) giải quyết vấn đề này bằng cách phân tích nước thải từ 44 chuyến bay quốc tế đến Úc từ chín quốc gia khác nhau.
Kết quả, được công bố trên tạp chí Science of The Total Environment, vừa đáng báo động vừa đầy hứa hẹn. Sử dụng các kỹ thuật phân tử tiên tiến, các nhà khoa học phát hiện được chín mầm bệnh và siêu vi khuẩn ưu tiên cao. Năm trong số này có mặt trong tất cả 44 mẫu chuyến bay và một gen kháng lại các loại kháng sinh cuối cùng được tìm thấy trên 17 chuyến. Cũng trong thời gian đó, gen này không có trong nước thải đô thị của Úc, cho thấy nó có khả năng được du nhập vào nước này thông qua du lịch hàng không.
Nghiên cứu khẳng định nước thải máy bay cung cấp “ảnh chụp nhanh vi khuẩn” của hành khách từ các châu lục khác nhau, mang đến một phương pháp không xâm lấn và tiết kiệm chi phí để theo dõi các mối đe dọa sức khỏe tiềm ẩn.
Như tác giả nghiên cứu Warish Ahmed từ CSIRO giải thích, nước thải máy bay thu thập vi khuẩn từ hành khách trên khắp các châu lục, cung cấp một phương pháp không xâm lấn và tiết kiệm chi phí để theo dõi các mối đe dọa như AMR.
Sự khác biệt về địa lý và độ tin cậy khoa học
Phân tích cũng cho thấy sự khác biệt đáng kể về chủng loại và nồng độ vi khuẩn được tìm thấy dựa trên nguồn gốc của các chuyến bay. Các chuyến từ châu Á, đặc biệt là Ấn Độ, cho thấy nồng độ gen kháng kháng sinh cao hơn so với các chuyến bay từ châu Âu và Vương Quốc Anh.
Theo tác giả nghiên cứu Yawen Liu, một nhà khoa học thỉnh giảng từ Xiamen University ở Trung Quốc, những chênh lệch này là do sự khác biệt trong việc sử dụng kháng sinh, chính sách y tế công cộng và vệ sinh nước giữa các khu vực. Nghiên cứu lấy mẫu các chuyến bay từ nhiều địa điểm khác nhau, như India, UK, Germany, France, United Arab Emirates, Türkiye, South Africa, Japan và Indonesia.
Một mối quan tâm chính đối với các nhà nghiên cứu là liệu các chất khử trùng mạnh được sử dụng trong nhà vệ sinh trên máy bay có làm suy giảm vật liệu di truyền mà họ đang cố gắng phân tích hay không. Họ phát hiện ra ngay cả khi tiếp xúc với các hóa chất độc hại này, axit nucleic – mã di truyền của vi khuẩn – vẫn ổn định trong tối đa 24 giờ. Phát hiện này rất quan trọng vì nó xác nhận độ tin cậy của việc sử dụng nước thải máy bay cho mục đích giám sát.
Nghiên cứu này được xây dựng dựa trên một khám phá trước đây của CSIRO về đại dịch COVID-19, phát hiện thành công virus SARS-CoV-2 trong nước thải từ các chuyến bay đường dài. Nghiên cứu trước đó chứng minh tính khả thi của việc sử dụng nước thải máy bay để theo dõi các bệnh truyền nhiễm và đặt nền móng cho phát hiện mới này về siêu vi khuẩn. Tiềm năng của một hệ thống giám sát toàn cầu mới là rất lớn, vì nó cung cấp cảnh báo sớm về các mối đe dọa mới nổi trước khi có cơ hội lây lan rộng rãi.
Với việc World Health Organization ước tính AMR có khả năng gây ra 39 triệu ca tử vong vào năm 2050 nếu không được kiểm soát, nhu cầu về các công cụ giám sát sáng tạo đang cấp thiết hơn bao giờ hết.
Như đồng tác giả nghiên cứu Nicholas Ashbolt từ UniSA lưu ý, việc giám sát nước thải máy bay bổ sung cho các hệ thống y tế công cộng hiện có, cung cấp cảnh báo sớm về các mối đe dọa siêu vi khuẩn mới nổi.
Cách tiếp cận mới này chứng minh: một hoạt động thường lệ của du lịch hàng không có thể là công cụ mạnh mẽ để bảo vệ sức khỏe cộng đồng trên toàn thế giới.
The post Nhà vệ sinh trên phi cơ, có lợi đến không ngờ! appeared first on Saigon Nhỏ.
