Mặc dù hồi sức tim phổi (Cardiopulmonary resuscitation – CPR) là phương pháp cứu sống người bệnh kể từ khi được giới thiệu vào những năm 1960, vai trò của hô hấp nhân tạo có những bước tiến đáng kể trong hai thập niên qua. Do đó, câu trả lời ngắn gọn cho tiêu đề là: tùy thuộc vào tình huống, nhưng đối với hầu hết, câu trả lời chắc chắn là “không.”
Trong nhiều thập niên, quy trình CPR tiêu chuẩn tuân theo quy tắc “ABC – Airway, Breathing, and Chest (Đường thở, Thở và Ép ngực) – người cứu hộ trước tiên sẽ mở đường thở của nạn nhân, sau đó thực hiện hai lần thổi ngạt và chỉ sau đó mới bắt đầu ép ngực. Việc đưa oxy vào phổi là bước đầu tiên quan trọng nhất.
Hồi sức tim phổi chỉ cần dùng tay
Năm 2008, Hiệp Hội Tim Mạch Hoa Kỳ (American Heart Association – AHA) thay đổi các hướng dẫn, giới thiệu CPR chỉ cần dùng tay. Phương pháp mới này đơn giản hóa quy trình chỉ còn hai bước:
1-Gọi 9-1-1 hoặc số điện thoại khẩn cấp tại địa phương của bạn.
2-Ấn mạnh và nhanh vào giữa ngực nạn nhân.
Sự thay đổi này là một phản ứng trực tiếp từ nghiên cứu cho thấy phương pháp CPR chỉ cần dùng tay có hiệu quả tương đương với phương pháp hồi sức tim phổi thông thường đối với người lớn bị đột quỵ bên ngoài bệnh viện.
Một trong những lý do lớn nhất cho sự thay đổi này là để loại bỏ những rào cản thường ngăn chặn sự giúp đỡ. Nhiều người qua đường ngần ngại thực hiện hô hấp nhân tạo cho người lạ do lo ngại về việc lây truyền bệnh hoặc đơn giản là cảm thấy không thoải mái khi phải dùng miệng.
Quy trình hai bước truyền thống cũng gây nhầm lẫn và mọi người lo lắng họ sẽ làm hỏng việc, dẫn đến không cứu được nạn nhân. CPR chỉ cần dùng tay cực kỳ đơn giản, giúp nhiều người hành động ngay lập tức.
Hướng dẫn thực hiện CPR chỉ cần dùng tay rất đơn giản: ấn vào ngực nạn nhân với tốc độ 100 đến 120 lần ấn mỗi phút. Một cách đáng nhớ để duy trì nhịp điệu này là nghĩ đến giai điệu bài hát “Stayin’ Alive” của nhóm nhạc Bee Gees, như được minh họa nổi tiếng trong chương trình truyền hình “The Office.”
Việc tập trung liên tục vào ép ngực rất quan trọng vì nguyên nhân chính gây ra ngừng tim đột ngột là do tim không bơm máu được. Cơ thể, đặc biệt như não, vẫn còn một lượng oxy dự trữ trong máu có thể lưu thông trong vài phút, do đó phải duy trì lượng máu giàu oxy đó cho đến khi có sự trợ giúp chuyên nghiệp.
Khi nào vẫn cần hô hấp nhân tạo?
Mặc dù phương pháp hồi sức tim phổi chỉ dùng tay rất phổ biến, nhưng hô hấp nhân tạo vẫn chưa bị loại bỏ hoàn toàn. Hướng dẫn của AHA chỉ rõ các tình huống chính mà phương pháp hồi sức tim phổi thông thường (kết hợp cả ép ngực và thổi ngạt) vẫn được khuyến nghị, như:
Ngừng tim ở trẻ em và trẻ sơ sinh, những đối tượng dễ bị suy hô hấp do nguyên nhân cơ bản.
Nạn nhân đuối nước, dùng thuốc quá liều hoặc ngạt thở, trong đó người bệnh ngất xỉu do thiếu oxy (ngạt thở).
Bất kỳ ai được phát hiện bất tỉnh trong thời gian dài, cho thấy khả năng thiếu oxy.
Trong những trường hợp này, vấn đề không chỉ về tuần hoàn, mà do thiếu oxy nữa. Thổi ngạt là một phần thiết yếu của nỗ lực hồi sức. Đối với người chứng kiến, có một nguyên tắc chung cần nhớ: nếu bạn được đào tạo và tự tin, hãy sử dụng CPR thông thường trong những tình huống cụ thể này.
Nếu không biết hoặc không chắc chắn, CPR chỉ dùng tay vẫn tốt hơn nhiều so với việc không làm gì. Như Bác Sĩ Michael Sayre, một nhân vật chủ chốt trong sự thay đổi chính sách của AHA, giải thích: “Có còn hơn không.”
Đảo ngược từ CAB sang ABC
Để củng cố thêm sự tập trung vào ép tim, AHA thực hiện một thay đổi đáng kể khác vào năm 2010 bằng cách sắp xếp lại các bước CPR từ ABC sang CAB: Ép tim, Đường thở, Thở. Sự thay đổi này bảo đảm ép tim được bắt đầu càng sớm càng tốt, giảm thiểu sự chậm trễ thường xảy ra trong khi nhân viên cứu hộ kiểm tra đường thở và thổi ngạt.
Nguyên lý rất đơn giản: não của một người có khả năng chịu đựng được một hoặc hai phút mà không cần thở lại, nhưng nó không thể tồn tại lâu nếu không có lưu lượng máu. Bằng cách ép tim trước nhất, bạn sẽ ngay lập tức bắt đầu quá trình quan trọng là đưa máu lên não và các cơ quan thiết yếu khác.
Tóm lại, quyết định sử dụng phương pháp hồi sức hô hấp nhân tạo phụ thuộc vào hoàn cảnh cụ thể và trình độ đào tạo của người cứu hộ.
Đối với người chứng kiến một vụ ngã quỵ đột ngột, CPR chỉ cần dùng tay là biện pháp can thiệp cứu sống được khuyến nghị. Trong những trường hợp nguyên nhân rõ ràng do thiếu oxy hoặc đối với các chuyên gia được đào tạo bài bản, hồi sức tim phổi thông thường kết hợp với thổi ngạt vẫn là tiêu chuẩn vàng.
The post Hồi sức tim phổi không còn nhất thiết phải dùng miệng appeared first on Saigon Nhỏ.
