Chuyện về sư cô tiến sĩ bác sĩ Thích Nữ Liên Thanh.
Chúng tôi thân quý nhau từ cách nay đã hơn 20 năm, coi nhau như anh em một nhà, dù khác biệt tôn giáo. Những mẩu chuyện viết ra đây, tôi đã được nghe cô kể hoặc chứng kiến tận mắt.
Sư Thích Nữ Liên Thanh, thế danh Nguyễn Thị Kim Anh, trú trì chùa Long Bửu Tự (thành phố Dĩ An, tỉnh Bình Dương cũ).
Là một trẻ mồ côi, lớn lên và lưu lạc sau cuộc chiến Mậu Thân, Sư Thích Nữ Liên Thanh được một sư cô đưa về nuôi dưỡng trong một tịnh xá nhỏ, và được cho đi học. Sư cô không còn nhớ nơi được sinh ra và cha mẹ mình là ai, mà chỉ mơ hồ, mang máng cha mẹ ở Quảng Ngãi, Bình Định, nhưng gốc miền Bắc. Học chưa xong trung học, tịnh xá không có điều kiện cho cô tiếp tục đi học.
Cơ duyên tới, một vị linh mục hay tá túc trong chùa (vào đầu những năm 1970) sau mỗi hoạt động phản chiến, biểu tình. Đó là Linh Mục Phan Khắc Từ (người mới qua đời đầu năm 2025), khi ấy biết chuyện đã nhận giúp cô cho tới khi xong đại học.
Siêng năng học tập, cô đậu cử nhân Sử Học Phật Giáo; thạc sĩ Sử học Phật Giáo, thạc sĩ xã hội học; từng là ủy viên Hội Đồng Quản Lý Viện Khoa Học Nghiên Cứu Nhân Tài và Nhân Lực (ISSTH- Institude of Scientific Studies for Talents Human Resources). Cô học lên thành bác sĩ chuyên khoa tim mạch, tốt nghiệp đại học Y Dược TPHCM 2000, và bảo vệ thành công tiến sĩ y khoa cấp quốc gia tại đại học Y Khoa Huế năm 2021 với đề tài “Nồng độ Leptin, Insuline huyết thanh và một số yếu tố gây nguy cơ tim mạch trên người ăn chay trường.”
Dù giúp đỡ cô, nhưng Linh Mục Từ không khuyên cô theo đạo Công Giáo. Sau này cô vẫn thường có dịp cùng linh mục đi làm việc bác ái, dấn thân vào việc thiện không đắn đo, mệt mỏi.
Từ 1999, cô về trú trì đình Long Bửu Tự. Thật ra, Sư Thích Nữ Liên Thanh cũng có nhiều “duyên nợ” gắn bó với đạo Công Giáo, vì ngôi Long Bửu Tự nguyên là một ngôi đình làng có từ lâu, trong chiến tranh gần như hoang phế. Cả khuôn viên rộng hơn chục hecta cây cỏ um tùm, nay vẫn còn những cổ thụ xanh um cao ngất, từ xa hàng cây số vẫn nhận ra. Đất đai khu vực này, trước khi lập đình được một gia đình công giáo hiến tặng. Hai ông bà mất, mộ phần được chôn tại đây, và ngày nay trước thềm chánh điện còn đó hai mộ phần uy nghi có Thánh giá.
Hiện nay cô còn là giám đốc Phòng Khám Đa Khoa Từ Thiện Long Bửu (tại khuôn viên Long Bửu Tự, nơi cô trú trì).
Sau khi trở thành bác sĩ, cô thành lập Phòng Khám Từ Thiện Long Bửu, được nhiều tổ chức quốc tế quan tâm, hỗ trợ. Khi đó có một số nhà đầu tư đề xuất tài trợ vốn vài chục triệu đôla để cô xây dựng một bệnh viện có quy mô lớn, phục vụ cho dân nghèo trong khu vực Bình Dương, Đồng Nai, Bình Phước. Số vốn vay này được ân hạn 20 năm, sau mới lấy lãi suất ưu đãi.
Có mặt tại buổi ký kết các văn bản ghi nhớ về việc vay vốn đầu tư bệnh biện, tôi nghe một nhà đầu tư đã bất ngờ hỏi: “Nếu sau thời gian ân hạn mà không thể hoàn vốn và lãi cho chúng tôi, cô sẽ xử lý thế nào?” Cô hỏi lại: “Các ông sẽ tính sao?” Nhà đầu tư kia vẫn chưa tha: “Tôi sẽ yêu cầu cô bỏ áo tu, về sống với tôi!” Cả cuộc họp cười ồ lên, nhưng cô vẫn thản nhiên trả lời không đăn đo, suy nghĩ: “OK. Tôi chấp nhận!” Nói xong, cô quay sang tôi nói nhỏ: “Hai 20 sau thì mình gìa rồi, ‘nước nôi’ gì nữa, mà bệnh viện cũng đã xong, hàng chục vạn người nghèo được hưởng lợi, mà mình đạt được ý nguyện rồi.”
Mọi công việc đang tiến hành thuận lợi qua các giai đoạn khảo sát, thiết kế, thì phía Giáo Hội can thiệp. Họ đòi ít nhất cũng là GHPGVN tỉnh Bình Dương là người đứng tên chủ đầu tư và công trình xây dựng xong sẽ do tổ chức này quản lý toàn diện như một tài sản của Giáo Hội. Vào thời điểm này và cho tới hiện nay, GHPGVN chưa hề có một cơ sở y tế nào ở cấp độ bệnh viện, mà chỉ có các phòng khám, như phòng khám đa khoa tại Long Bửu Tự.
Việc can thiệp này, khiến các nhà đầu tư và mạnh thường quân khác không chấp nhận, vì họ chỉ muốn hợp tác và đầu tư với một người họ tin cậy và chứng tỏ năng lực cả về chuyên môn lẫn tổ chức quản lý. Phía GHPGVN chưa có ai đáp ứng các tiêu chí để đầu tư. Đồng thời, từ phía trung ương giáo GHPGVN cũng không có tiếng nói nào để giúp hay cùng cô thực hiện dự án. Thế là bệnh viện đa khoa từ thiện mà cô ấp ủ không thành.
Sau nhiều năm đứng ngoài tổ chức Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam (GHPGVN), một tổ chức mang nặng ý nghĩa chính trị hơn là tôn giáo, vào năm 2020, cô chấp nhận gia nhập và đảm nhận chức vụ trưởng ban Y Tế-Xã Hội của trung ương GHPGVN. Cô tâm sự: “Đây là một giải pháp để mình có thể thực hiện được ước nguyện, không còn dễ bị khống chế như nhiều năm trước.”
Trước khi về trú trì chùa, cô là bác sĩ khoa tim mạch tại Bệnh viện Chợ Rẫy, đã bị không ít tăng, ni cho là phá giới, vi phạm vào một điều cấm nào đó của giáo hội. Theo cô, đấy không phải là “phá giới” mà là “phá chấp,” là hành động không quá lệ thuộc vào giới luật mà thôi.
Bằng “chỗ đứng” trong trung ương GHPGVN, cô có điều kiện đưa Phòng Khám Đa Khoa Từ Thiện Long Bửu của mình phát triển không ngừng. Tuy còn gọi là phòng khám, nhưng nơi đây có đầy đủ các chuyên khoa, mang dáng dấp của một bệnh viện với nhiều cách chữa trị: tây y (có các khoa nội, ngoại, tổng quát, tim-mạch, sản, tai-mũi-họng, vật lý trị liệu); đông y; xét nghiệm; dinh dưỡng; an dưỡng (dành cho chư tăng, ni). Đội ngũ y bác sĩ ở phòng khám phần lớn là đồng môn, bạn bè của cô đang làm việc tại Bệnh Viện Chợ Rẫy, Bệnh Viện 175… luân phiên tình nguyện làm “công quả.”
Hàng ngày có hàng trăm bệnh nhân trong khu vực đến khám , điều trị và nhận thuốc miễn phí. Ngoài ra, để đáp ứng nhu cầu ngủ, nghỉ của thân nhân người bệnh đến từ xa, cô đã cho xây dựng một khu lưu trú có năng lực lên tới 500 giường. Các trang thiết bị y tế ở đây cũng khá hiện đại, có nhiều người nhận xét là tương đương hoặc trội hơn nhiều so với các bệnh viện quận, huyện khác.
Nhờ tài khéo léo vận động, và nhất là “từ tâm” của cô, các tổ chức quốc tế, mạnh thường quân cung cấp thuốc men và các vật tư y tế, như hội Agape Foundation (Thụy Điển); Long Bửu Charity Foundation (Úc); American Club (Mỹ)…
Không chỉ ẩn mình trong tự xá, xuất hiện hàng ngày vui tươi với người bệnh, cô còn có những chuyến đi tới nhiều vùng sâu, xa khắp 15 tỉnh, thành khác trong cả nước, mang theo thuốc men, trao tặng hàng trăm chiếc xe lăn cho người nghèo. Cô tâm sự: “Mình chỉ làm những gì mà mình đã từng được đón nhận. Công việc từ thiện không phải là làm ơn, mà là trả ơn cuộc đời này đã cho mình thật nhiều.”
***
Hơn 25 năm trú trì, Sư Thích Nữ Liên Thanh phát triển ngôi đình thành ngôi chùa ngày thêm nguy nga, tráng lệ. Chính tay cô phác thảo thiết kế các công trình, nội ngoại thất, hoa viên, các pho tượng thờ trong chánh điện hay bài trí chung quanh, và giám sát việc thi công. Tổng kinh phí không ghi chép đủ đầy, vì “mình làm cho mình, bằng tiền của mình, không của GHPGVN, cũng không kêu gọi bá tánh,” cô nói, nhưng cũng áng chừng đã hơn 30 tỷ VNĐ.
Số tiền này có được là do cô bán các sản phẩm cà phê từ khu đất rộng hơn 15 hecta, cô mua và làm chủ sở hữu từ những năm đầu mới ra trường, đi làm ở Chợ Rẫy (1993-1994) lúc ấy giá đất ở Đắk Nông còn rất rẻ. Khi ấy cô cũng có được học bổng du học Nhật Bản, nhưng cô từ chối đi học mà xin ở lại phục vụ người nghèo. Mạnh thường quân cung cấp học bổng cho cô đồng ý quy đổi ra tiền. Đất đai cô nhờ người trông nom, quản lý và thu hoạch sản phẩm.
Vận may lại đến, diện tích đất này lại nằm trong khu vực quy hoạch dân cư đô thị mới, sát bên khu vực trung tâm hành chánh tỉnh, nên giá vọt lên. Giờ chỉ bán đi 5 hecta là cô có đủ tiền xây dựng một bệnh viện từ thiện, đạt các yêu cầu tiêu chuẩn nhà nước quy định về bệnh viện, mà không cần vay nợ hay yểm trợ từ các mạnh thường quân.
Đắk Nông (tỉnh Quảng Đức cũ) lại có khí hậu ôn hòa, quanh năm mát mẻ như Đà Lạt, vì có cùng cao độ khoảng 1,500 m so với mực nước biển, rất lý tưởng cho việc điều trị bệnh nhân. Đất cũng còn thừa để có thể tiến hành một dự án khác là “Nhà nuôi dưỡng người già” dành cho người cao niên từ nước ngoài về. Dự án này có thu phí, vừa để trang trải, vừa để có nguồn thu cho bệnh viện miễn phí.
Với các dự án này, nếu thực hiện được, cô không còn lo ngại bị các “thế lực” khác trong đạo, ngoài đời tìm cách lấn lướt hay sang đoạt. Cô sẽ toàn tâm, toàn trí để phục vụ người nghèo.
The post Nữ bác sĩ khoác áo blue, mặc áo tu, phục vụ người nghèo appeared first on Saigon Nhỏ.
