Đề xuất thành lập “Tổ hợp công nghiệp an ninh quốc gia” trực thuộc Bộ Công An, trên danh nghĩa nhằm bảo vệ an ninh quốc gia thời kỷ nguyên số, thực chất bộ này được CSVN tạo thế cân bằng sức mạnh với Bộ Quốc Phòng, trong cuộc đua giành ảnh hưởng, nguồn lực và quyền kiểm soát đất nước trong những năm tới.
Ngày 14 Tháng Mười, 2025, Chính Phủ CSVN trình Ủy Ban Thường Vụ Quốc Hội dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công nghiệp Quốc phòng, An ninh & Động viên Công nghiệp, trong đó đề xuất thành lập “Tổ hợp công nghiệp an ninh quốc gia.”
Mục tiêu của tổ hợp này là nghiên cứu, thiết kế, chế tạo và sản xuất các sản phẩm, dịch vụ phục vụ công tác an ninh. Đề xuất này dựa theo Kết luận 158 của Bộ Chính Trị, định hướng hình thành tổ hợp với 5 nhóm chuyên ngành trọng tâm đến năm 2030, tầm nhìn 2045.
Trên danh nghĩa báo cáo “Tổ hợp công nghiệp an ninh quốc gia” là mô hình do Nhà Nước dẫn dắt, nhưng thực tế, các cơ sở công nghiệp an ninh nòng cốt sẽ trực thuộc Bộ Công An, đồng thời huy động sự tham gia của các tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài lực lượng. Bộ Trưởng Bộ Công An là người có quyền quyết định thành viên tham gia.
Theo dự thảo, Tổ hợp có chức năng nghiên cứu, ứng dụng, thử nghiệm, sản xuất và cải tiến các sản phẩm, dịch vụ công nghiệp an ninh. Trọng tâm gồm sản phẩm, dịch vụ về an toàn, an ninh mạng; công nghiệp dữ liệu lớn, điện toán đám mây, chuỗi khối, trí tuệ nhân tạo; sản phẩm kỹ thuật nghiệp vụ, kỹ thuật hình sự, công cụ hỗ trợ, quân trang và phương tiện tuần tra ven biển, đường sông.
Đáng chú ý, dự luật cũng đề xuất tách Quỹ công nghiệp quốc phòng, an ninh thành hai quỹ tài chính Nhà nước ngoài ngân sách. Trong đó, Quỹ công nghiệp quốc phòng do Bộ Quốc Phòng quản lý và Quỹ đầu tư phát triển công nghiệp an ninh do Bộ Công an quản lý. Hai quỹ này sẽ hỗ trợ triển khai các nhiệm vụ nghiên cứu, chế tạo, đầu tư phát triển lĩnh vực quốc phòng và an ninh, chấp nhận rủi ro để thúc đẩy đổi mới công nghệ.
Dự án Luật dự kiến được trình Quốc Hội CSVN xem xét, thông qua theo quy trình rút gọn tại kỳ họp thứ 10. Ngay sau khi đề xuất được công bố, dư luận lập tức có sự chú ý đặc biệt. Dù mục tiêu được tuyên bố là nhằm phục vụ bảo vệ an ninh quốc gia trong thời đại kỷ nguyên số, tuy nhiên, không ít chuyên gia lo ngại đây là cái vỏ để che đậy hàng loạt rủi ro, thậm chí là có những bước đi chính trị sâu hơn
Rủi ro lớn nhất chính là sự gia tăng đối đầu giữa hai lực lượng nòng cốt của chế độ CSVN hiện tại chính là: Quân Đội và Công An. Sự cạnh tranh quyền lực giữa hai khối vốn đã âm ỉ từ lâu, nay có thể trở nên công khai hơn khi mỗi bên nắm trong tay hệ thống công nghiệp, quỹ tài chính và nhân lực riêng. Sự đối đầu tất yếu khốc liệt sẽ làm thay đổi tương ứng về cán cân quyền lực giữa các bộ ngành, xóa mờ cơ chế giám sát, xâm phạm đến quyền lợi của người dân và làm suy yếu bộ máy điều hành chung của Nhà Nước.
Khi hai bộ có quyền kinh tế riêng, các doanh nghiệp dân sự buộc phải chọn phe hợp tác, dẫn đến phân hóa thị trường, làm lãng phí nguồn lực. Các dự án lẽ ra phục vụ cho dân sinh dễ bị hai bộ lạm dụng vào mục tiêu chính trị, không minh bạch đầu tư công và phát sinh lợi ích nhóm.
Vào ngày 27 Tháng Sáu, 2024, Việt Nam ban hành Luật Công Nghiệp Quốc Phòng, An Ninh & Động Viên Công Nghiệp, có hiệu lực thi hành từ ngày 1 Tháng Bảy vừa qua.
Trước đó, Bộ Quốc Phòng thành lập Tổng Cục Công nghiệp Quốc phòng. Đây là tổ chức quản lý Hệ thống công nghiệp quốc phòng Việt Nam (các xí nghiệp, nhà máy, viện nghiên cứu phục vụ sản xuất vũ khí, trang bị cho quân đội CSVN). Hệ thống không ngừng mở rộng và hiện đại hóa, cho đến năm 2024 đã trở thành hệ thống công nghiệp quốc phòng hoàn chỉnh và hiện đại.
Trong Luật Công nghiệp Quốc phòng, An ninh & Động viên công nghiệp có quy định “về việc hình thành Quỹ công nghiệp quốc phòng, an ninh”. Theo đó, các lực lượng vũ trang có thể thành lập doanh nghiệp, dự án và quỹ tài chính để phát triển công nghiệp phục vụ quốc phòng, an ninh. Khi Bộ Quốc Phòng có hệ thống công nghiệp quốc phòng, gồm những: Tổng công ty Ba Son, Z111, Viettel… thì việc Bộ Công An đề xuất lập “Tổ hợp công nghiệp an ninh quốc gia” gần như tạo ra thế đối lập do nguy cơ chồng lấn quyền hạn và xung đột lợi ích. Tuy nhiên, trên một số báo cáo CSVN vẫn nói hai tổ chức hoạt động độc lập và hỗ trợ lẫn nhau vì lợi ích quốc gia.
Có đúng sự thật chỉ có vậy? Một cựu công an CSVN nói với tôi, trên thực tế từ thời ông Tô Lâm còn là viên chức thứ trưởng Bộ Công An, thì Bộ Công An từng đề xuất với Chính Phủ Nguyễn Tấn Dũng lập Quỹ đầu tư phát triển công nghiệp an ninh trực thuộc bộ, với quyền huy động vốn, hợp tác với doanh nghiệp tư nhân, quyết định thành viên và quản lý dự án. Tuy nhiên, thời điểm ấy ông Nguyễn Phú Trọng nắm quyền Tổng Bí Thư có lập trường nghiêng về phe quân đội nên chưa thấy thực thi.
Từ khoảng năm 2017 cho đến nay, sau các cuộc “tố quan tham” và “diệt quan tham” để chỉnh đốn Đảng, Bộ Công An trở thành cơ quan quyền lực thực tế mạnh nhất trong hệ thống hành pháp. Các ủy viên Bộ Chính Trị xuất thân từ công an ngày càng nhiều, tiêu biểu ở hiện tại là Tổng Bí Thư Tô Lâm, người đang nắm toàn bộ hệ thống an ninh chính trị nội bộ. Do vậy, việc Bộ Công An muốn có “Tổ hợp công nghiệp an ninh quốc gia” không đơn thuần chỉ là vấn đề kỹ thuật hay kinh tế, mà còn là bước đi thể hiện tham vọng xây dựng quyền lực ngang hàng hoặc thậm chí muốn vượt mặt Bộ Quốc Phòng.
Hai lực lượng nòng cốt của chế độ, cùng có quyền lực kinh tế, ngân sách riêng, cùng tham gia sản xuất công nghệ, vũ khí, dữ liệu, thì ranh giới hai bên Đối ngoại- Đối nội bắt đầu không còn. Khi tiền, công nghệ và nhân lực tập trung trong tay hai cơ quan an ninh – quân sự, “một rừng không thể có hai chúa cọp” nên xảy ra cuộc đối đầu là không tránh khỏi. Mức độ như thế nào Đảng CSVN có kiểm soát được hay không?
Một điểm “nhạy cảm” của đề xuất các quỹ công nghiệp quốc phòng – an ninh nằm ngoài ngân sách. Về nguyên tắc, các quỹ này tại Việt Nam đang hoạt động độc lập, không chịu kiểm toán công khai như ngân sách nhà nước, lý do đưa ra là “bảo đảm bí mật quốc gia.” Và đây chính khe hở trong quản lý tài chính bị lợi ích nhóm khai thác, dựa vào các hoạt động của doanh nghiệp trong tổ hợp để rửa tiền, tài trợ phe nhóm hoặc những chi tiêu cho chính trị ngoài tầm kiểm soát. Bằng chứng, mặc dù quân đội Việt Nam đặt dưới sự lãnh đạo tuyệt đối và trực tiếp của Đảng CSVN, nhưng trong thực tế, không có cơ quan dân sự nào trong hệ thống chính trị đủ khả năng khống chế hoàn toàn sức mạnh của họ, bởi quân đội nắm trong tay một không gian quyền lực và mức độ tự chủ rất lớn.
Nếu các quỹ an ninh mới của Bộ Công An cũng hoạt động tương tự, câu hỏi đặt ra: ai giám sát những đồng tiền này? Nếu các vụ tham nhũng, lạm dụng quỹ xảy ra, ai có đủ quyền lực để điều tra? Trong bối cảnh Đại Hội Đảng 14 đang đến gần, việc thành lập “Tổ hợp công nghiệp an ninh quốc gia” còn mang đậm màu sắc chính trị. Khi Bộ Công An củng cố vị thế kinh tế, đồng nghĩa với việc củng cố ảnh hưởng chính trị. Đến khi đó, cơ chế phối hợp an ninh – quốc phòng giữa hai Bộ có thể bị phá vỡ. Mỗi bên có thể vì muốn giữ phần lợi ích của mình, tạo ra sự trì trệ trong các quyết sách chiến lược. Mục tiêu ban đầu là bảo vệ đất nước, nhưng cuối cùng lại trở thành cuộc cạnh tranh quyền lực giữa các bộ.
Người dân sẽ chịu tác động trực tiếp. Nếu đề xuất thành lập “Tổ hợp công nghiệp an ninh quốc gia” của Bộ Công An thành hiện thực và chỉ dừng ở lĩnh vực công nghiệp an ninh vật lý thì rủi ro có thể kiểm soát. Nhưng một khi nó mở rộng sang “an ninh số”, bao gồm cả trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, công nghệ nhận diện khuôn mặt, và an ninh mạng thì mọi hành vi cá nhân của người dân đều có thể bị Bộ Công an theo dõi, giám sát, đây không thể gọi là bảo vệ người dân. Để bảo vệ mình, người dân thường chọn cách “im lặng là vàng,” chính vì sự im lặng nên dẫn đến xã hội mất niềm tin công lý, bị thụt lùi.
Bảo vệ an ninh quốc gia là điều chính đáng, nhưng không thể trở thành cái cớ để mở rộng quyền lực vượt ra ngoài giới hạn hiến pháp và pháp luật.
The post Bộ Công An gia tăng thách thức Bộ Quốc Phòng appeared first on Saigon Nhỏ.
